احکام شرعی - نمازهای واجب/ - نمازهای واجب یومیه/ - احکام وقت نماز - تطابق با فتوای آیت الله العظمی بهجت

742 - موقعی انسان می تواند مشغول نماز شود، که یقین کند وقت داخل شده است ، یا دو مرد عادل به داخل شدن وقت خبر دهند. ( يا اينكه بنابر اظهر، شخص عادل و عارفي اذان بگويد.)

743 - نابینا و کسی که در زندان است ( همين قدر كه گمان به داخل شدن وقت پيدا كرد، داخل نماز مي شود. ولي احتياط در اين است كه نماز را ت أخير بيندازد، تا يقين و يا اطمينان و يا ظن قوي تر به داخل شدن وقت پيدا كند. و اشخاص ديگر غير از نابينا و زنداني ، اگريقين به وقت نكرده و اطمينان هم نداشت ، در صورتي كه به خاطر تأخير انداختن نمازاحتمال مي دهد دسترسي به چيزي پيدا كند كه به واسطه آن علم و يا ظن به وقت پيدامي كند، احتياط در تأخير نماز است . ولي اگر به خاطر تأخير، خود به خود علم و ياظن به وقت پيدا مي شود، لازم نيست نماز را تأخير بيندازد. بلكه همين قدر كه گمان به وقت پيدا كرد، نماز مي خواند. ولي احتياط در تأخير نماز است ، اگر براي اومشكل نباشد. و اگر احتمال مي دهد علم و يا اطمينان به وقت به خاطر يك مسأله ديگري پيدا خواهد كرد، اينجا احتياط در تأخير نماز است .) و مانند اینها بنابر احتیاط واجب باید تا یقین به داخل شدن وقت نکنند، مشغول نماز نشوند. ولی اگر انسان به واسطه ابر یا غبار و مانند اینها که برای همه مانع از یقین کردن است ، نتواند در اول وقت نماز به داخل شدن وقت یقین کند، چنانچه گمان داشته باشد که وقت داخل شده ،می تواند مشغول نماز شود.

744 - اگر دو مرد عادل ( و يا يك نفر عادل عارف به وقت ...) به داخل شدن وقت خبر دهند یا انسان یقین کندکه وقت نماز شده و مشغول نماز شود و در بین نماز ( بعد از داخل شدن در ركوع ركعت سوم ، بفهمد كه هنوز وقت داخل نشده ،نماز او باطل است ، مگر اينكه بتواند عدول كند به نافله و يا نمازي كه از او قضاشده باشد. و همچنين است اگر بعد از نماز...) بفهمد که هنوز وقت داخل نشده ، نماز او باطل است . و همچنین است اگر بعد از نماز بفهمد که تمام نماز راپیش از وقت خوانده . ولی اگر در بین نماز بفهمد وقت داخل شده ، یا بعد از نمازبفهمد که در بین نماز وقت داخل شده ، نماز او صحیح است .

745 - اگر انسان ( نداند يا فراموش كند كه بايد با يقين ...) ملتفت نباشد که باید با یقین به داخل شدن وقت مشغول نمازشود، چنانچه بعد از نماز بفهمد که تمام نماز را در وقت خوانده ، نماز او صحیح است . ( در صورتي كه قصد قربت موقع نماز داشته باشد.) و اگر بفهمد تمام نماز را پیش از وقت خوانده یا بفهمد که در بین نماز وقت داخل شده است ، نمازش باطل است .

746 - اگر یقین کند وقت داخل شده و مشغول نماز شود و در بین نماز شک کند که وقت داخل شده یا نه ، نماز او باطل است . ولی اگر در بین نماز یقین داشته باشد که وقت شده و شک کند که آنچه از نماز خوانده در وقت بوده یا نه ، نمازش صحیح است . ( اين مسأله در رساله آيةالله بهجت ذكر نشده است .)

747 - اگر وقت نماز به قدری تنگ است که به واسطه به جا آوردن بعضی از کارهای مستحب نماز، مقداری از آن بعد از وقت خوانده می شود، باید آن مستحب را به جانیاورد. مثلا اگر به واسطه خواندن قنوت مقداری از نماز بعد از وقت خوانده می شود،باید قنوت نخواند.

748 - کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد، باید نماز را به نیت ادا بخواند. ( پايان مسأله در رساله آيةالله بهجت .) ولی نباید عمدا نماز را تا این وقت ت أخیر بیندازد.

749 - کسی که مسافر نیست ، اگر تا مغرب به اندازه خواندن پنج رکعت نمازوقت دارد، باید نماز ظهر و عصر هر دو را بخواند. و اگر کمتر وقت دارد، باید فقطنماز عصر را بخواند و بعدا نماز ظهر را قضا کند. و اگر تا نصف شب به اندازه خواندن ( چهار ركعت ...) پنج رکعت نماز وقت دارد، باید نماز مغرب و عشا را بخواند. و اگرکمتر وقت دارد، باید فقط عشا را بخواند و بعدا باید نماز مغرب را بخواند ( و بعد از آن ، مجددا نماز عشا را احتياطا به نيت قضا بخواند.) وبه احتیاط واجب نیت ادا و قضا ننماید.

750 - کسی که مسافر است ، اگر تا مغرب به اندازه خواندن سه رکعت نمازوقت دارد، باید نماز ظهر و عصر را بخواند. و اگر کمتر وقت دارد، باید فقط عصررا بخواند و بعدا نماز ظهر را قضا کند. و اگر تا نصف شب به اندازه خواندن چهاررکعت نماز وقت دارد، باید نماز مغرب و عشا را بخواند. و اگر کمتر وقت دارد، باید فقط عشا را بخواند و بعدا مغرب را ( احتياطا بدون نيت ادا و قضا بجا آورد.) بدون نیت ادا و قضا بجا آورد.و چنانچه بعد از خواندن عشا معلوم شود که به مقدار یک رکعت یا بیشتر وقت به نصف شب مانده است ، باید فورا نماز مغرب را به نیت ادا بجا آورد.

751 - مستحب است انسان نماز را در اول وقت آن بخواند، و راجع به آن خیلی سفارش شده است . و هر چه به اول وقت نزدیکتر باشد، بهتر است . مگر ( مواردي كه شارع مقدس استثنا كرده است ، كه خواهد آمد.) آنکه ت أخیر آن از جهتی بهتر باشد، مثلا صبر کند که نماز را به جماعت بخواند.

752 - هرگاه انسان عذری دارد که اگر بخواهد در اول وقت نماز بخواند، ناچاراست با تیمم نماز بخواند، چنانچه بداند یا احتمال دهد که عذر او تا آخر وقت باقی است ، می تواند در اول وقت نماز بخواند. ولی اگر مثلا لباسش نجس باشدیا عذر دیگری داشته باشد و احتمال دهد که عذر او از بین می رود، بنابر احتیاطواجب باید صبر کند تا عذرش برطرف شود. و چنانچه عذر او برطرف نشد، در آخروقت نماز بخواند. و لازم نیست به قدری صبر کند که فقط بتواند کارهای واجب نمازرا انجام دهد، بلکه اگر برای مستحبات نماز مانند اذان و اقامه و قنوت هم وقت دارد، می تواند تیمم کند و نماز را با آن مستحبات بجا آورد. ( اين مسأله در رساله آيةالله بهجت ذكر نشده است .)

753 - کسی که مسایل نماز و شکیات و سهویات را نمیداند و احتمال میدهد که یکی از اینها در نماز پیش آید، باید برای یاد گرفتن اینها نماز را از اول وقت تأخیر بیندازد. ولی اگر اطمینان دارد که نماز را به طور صحیح تمام می کند، می توانددر اول وقت مشغول نماز شود. پس اگر در نماز مسأله ای که حکم آن را نمی داند پیش نیاید، نماز او صحیح است . و اگر مسأله ای که حکم آن را نمی داند پیش آید، می تواندبه یکی از دو طرفی که احتمال می دهد عمل نماید و نماز را تمام کند. ولی بعد ازنماز باید مسأله را بپرسد که اگر نمازش باطل بوده ، دوباره بخواند. ( اين مسأله در رساله آيةالله بهجت ذكر نشده است .)

754 - اگر وقت نماز وسعت دارد و طلبکار هم طلب خود را مطالبه می کند، درصورتی که ممکن است ، باید اول قرض خود را بدهد، بعد نماز بخواند. و همچنین است اگر کار واجب دیگری که باید فورا آن را بجا آورد، پیش آمد کند. مثلا ببیندمسجد نجس است ، که باید اول مسجد را تطهیر کند، بعد نماز بخواند. و چنانچه اول نماز بخواند معصیت کرده ، ولی نماز او صحیح است . ( اين مسأله در رساله آيةالله بهجت ذكر نشده است .)