عنوان : نقش بازار در پشتيباني از اسلام - مراعات احكام اسلامي در بازار -
نوع : سخنراني
تاریخ شمسی : 25 دي 1359
تاریخ قمری : 8 ربيع الاول 1401
مناسبت : شهادت امام حسن عسكري "ع "
جلد : 13
متن :
بسم الله الرحمن الرحيم
اهميت بازار در پشتيباني از اسلام
بازار در طول تاريخ ، بازارهاي تمام كشور و خصوصا بازار تهران يك بازوي قوي اي از براي اسلام و از براي كشور بوده است و ان شاءالله خواهد بود. اگر تمام شما يادتان نيست بعض از سالمندان يادشان است كه رژيم سابق - شايد زمان رضاشاه بود - اينها درصدد برآمدند كه اصل بازار نباشد در ايران . از اين مجتمع زير سقف مي ترسيدند. ازمجتمعاتي كه حصار داشت و زير سقف بود و مجمع مومنين و متدينين و جوانهاي متعهدبود مي ترسيدند. از مساجد كه محل اجتماع همين بازاريان بود و از خود بازار كه مجمع ملت بود خوف داشتند. و هميشه بازار دنباله مقاصد اسلامي و براي پيشرفت اسلام وبراي پيشرفت اقتصاد اسلامي يك بازوي ستبر قدرتمندي بوده است و الان هم همين طور است . منتها سابق ، دولتهاي رژيم سابق و خود رژيم سابق چون با مردم نبود و مردم هم با او نبودند، شايد جرات نكرد يك دفعه محمدرضا تو بازار بيايد. اما اكنون اين طورنيست ، براي اينكه دولت و بازار، رئيس جمهور و بازاريها اينها برادر هستند و از خود اين مردم هستند. اين طور نيست كه در آن رده هاي باصطلاح خودشان بالا باشند و به حسب واقع منحط باشند كه مردم آنها را نپذيرند. در طول تاريخ هر مشكلي كه پيدا مي شد براي اسلام و براي علماي بزرگ اسلام كافي بود كه نصف روز بازار براي يك همچو امري بسته بشود و مشكل حل بشود. يك پشتوانه عظيمي است بازار براي اسلام ، و بازاريهابايد با كمال دقت اين مسئله را حفظ كنند. در همه قشرها اشخاصي كه مخالف با مصالح عمومي مسلمين باشند و فعاليتهايشان براين باشد كه جيبهاي خودشان را پر كنند، هست . بازار هم افرادي هستند كه در همچووقتي كه كشور ما مبتلاي به جنگ است و پيرزنها و پيرمردهاي دهاتي هرچه دارند، دارنددر راه اين اسلام و جنگ مي دهند. باز در بين بازار اشخاص منحرفي هستند كه از خدابي خبرند، و در يك همچو موقعي كارشكنيها مي كنند براي دولت ، و كارشكنيها مي كنندبراي اين جنگي كه الان ما داريم . مورد تاسف است اين معنا كه قشرهاي ميليوني ملت درتمام دهات و قصبات و شهرها و بازارها براي اين جنگ نگران هستند و پشتيبان اين جنگ و اين جنگزده ها و اين ارتش و اين پاسدارها هستند. لكن يك عده اي در مقابل اين توده هاي عظيم در هر جايي از مملكت هستند و در بازار هم هستند كه در مقابل اسلام خودشان را قرار دادند. در مقابل كشور اسلامي خودشان را قرار دادند. كوشش كنيد، آقايان بازاري كوشش كنند در اينكه مبادا اينها بازار را متهم كنند. مبادا اينها بازار رابدنام كنند. بازار ايران خوشنام است و هميشه پشتيبان كشور و ملت و اسلام بوده است ، ودر هر مشكلي ، بازار در حل آن مشكلها دخالت داشته است و جز ملت بوده است . وهمان ملت است و همان مردم است كه در بازارها مجتمع هستند و مشغول اقتصاد ملت هستند و مشغول كارهاي صحيح هستند. توجه داشته باشيد كه يك گروه كوچكي كه منافعشان از دست يا رفته يا خوف اين را دارند كه از دست برود؛ يعني منافع نامشروعشان از دستشان رفته است ، كاري نكنند كه بازار را متهم كنند، از قول بازار يك چيزي نگويند.اگر يك وقت از قول بازار يك مطلبي را منتشر كنند، بازاريها اعتراض كنند و به آنهابگويند كه شما اسماي خودتان را بنويسيد در اعلاميه هاي خودتان . بايد خيلي امروز ماتوجه به اين مسائل داشته باشيم . اجتماع بازار؛ يك اجتماعي است كه اگر در يك مسيراسلامي حركت بكند - و بحمدالله حركت مي كند - مملكت را از آسيب نگه مي دارد.همين بازار است كه پشتوانه ارتش است . و همين بازار است كه در اين زمان پشتوانه كشوراست و دولت است . و اگر تفرقه در بازار باشد و بعض از اشخاصي كه تفرقه افكن هست گذاشته بشود كه فعاليت بكنند، خداي نخواسته اين ستون ستبر اسلام را يك وقت از بينمي برند. بايد توجه داشته باشيد. شما مي دانيد كه در مشكلاتي كه سابق بود از زمان ميرزاي شيرازي (1) تا حالا، مشكلات در بازارها حل مي شد. اگر يك وقت يكي ازعلماي تهران به واسطه بدرفتاري دولتهاي زمان قاجار مي خواست از تهران برود، بازارمي بست . و همان بود كه آنها توبه مي كردند و آن عالم را با التماس نگه مي داشتند. اين بازار است كه بايد درست توجه بكند و قشرهاي مختلفي كه دارد توجه بكند، و مساجد راآباد كنند و مساجد را پر بكنند از جمعيتهاي خودشان . در ممالك اهل سنت ، آنكه من ديدم در حجاز، وقتي كه اذان ظهر گفته مي شود بازارها بسته مي شود يا باز است وشرطه (2) آن را حفظ مي كند و مي روند مسجدالحرام براي نماز يا مسجدالنبي براي نماز.
بازار بايد مظهر تام اسلام و عدالت باشد. بازار بايد احتراز كند از چيزهايي كه مخالف دستورات اسلام است . و اقبال كند به آن چيزهايي كه موافق دستورات اسلام است . از ربابازار بايد مطهر باشد. اگر در بين بازاريها اشخاصي باشند كه خداي نخواسته ربامي خورند، خود بازاريها آنها را نصيحت كنند. مبادا يك همچو مرضي توسعه پيدا بكندو مملكت ما را به نابودي بكشد. ربا خوري ، بازارها را از بين خواهد برد. مردم را خواهدتباه كرد. مبادا خداي نخواسته در بين بازار يك همچو معصيت بزرگي - كه در راس معاصي ، خدا قرار داده است و آن را بالاتر از زنا(3) و در حكم مقاتله با خدا قرار داده است (4) - مبادا يك وقت در بازار يك همچو امري باشد. و انصاف نيست كه در بازارگرانفروشي باشد. در موقعي كه مردم ايران ، زن و بچه مردم ايران براي جنگزده ها دارنداز منافع خودشان مي گذرند و آن چيزي كه دارند هديه مي كنند، مبادا در يك همچوموقعي در بازار، اشخاصي پيدا بشوند كه گرانفروشي كنند كه موجب فلج مردم و ناراحتيمردم بشود. اگر خداي نخواسته از اعمال ما يك شكستي واقع بشود به اسلام ، مسئوليت ما پيش خداي تبارك و تعالي بسيار بزرگ است .
مبادا در بازار يك وقت راجع به ارتش ايران ، راجع به دادگستري ايران ، راجع به پاسبانها و پاسدارها و اينها مسائلي طرح بشود كه اسباب تضعيف آنها بشود. و خصوصاارتش و پاسدارها و ژاندارمري كه الان مشغول به جنگ هستند و در رديف اول جنگ واقع شدند و كشته مي دهند و خون نثار مي كنند. مبادا يك وقت مسائلي طرح بشود دربازار يا جاهاي ديگر كه موجب تضعيف بشود. بايد اين نكته توجه به آن بشود كه مردم عادي اطلاع از فنون جنگ ندارند. فنون جنگ را ارتش دارد آن هم رده اول ارتش ، نه همه . اگر يك روز پيشروي مي شود، يك روز عقب نشيني مي شود. نبايد اين را درمجلس يا در بازار يا در نطقها طرح بكنند كه چرا اين طور شد. شما مطلع نيستيد از كيفيت جنگ . كيفيت جنگ يك روز جلو رفتن هست ، يك روز عقب رفتن هست . و اينها همه از مسائلي است كه آنهايي كه تشخيص مي دهند بايد اين امر را انجام بدهند. اشخاصي كه تشخيص نمي دهند، ننشينند تو خانه هايشان در بين مردم بيايند بگويند كه چرا اين طورشد، چرا اين طور شد؟ اينها از مسائلي است كه امروز لازم است احتراز از آن بشود. من به همه نصيحت مي كنم كه راجع به جنگ كه الان ما مبتلا هستيم ، نيايند اظهار نظر بكنند كه "به نظر من اين طور است ". نظر شما هر چه هست ، اما اعلام نبايد بكنيد. نبايد يك مطلبي را كه موجب تشويش خاطر روساي ارتش است ، موجب تشويش خاطر رئيس جمهورهست ، موجب تشويش خاطر دولت هست ، يك حرفهايي زده بشود بدون اينكه مطلع باشيد داريد چه مي كنيد. شما خيال مي كنيد كه مي خواهيد خدمت بكنيد و به حسب واقع خدمت نيست . توجه به اين مسائل بايد كرد و هر كس رفت جبهه و برگشت نيايد فريادبكند كه جبهه چه بود. شما و من تشخيص نمي دهيم كه در جبهه بايد چه بشود. جبهه راآنهايي كه متخصص اند تشخيص مي دهند كه بايد چه جور باشد و جبهه را چه جورنگهداري كنند و چطور موازين جنگ را اجرا بكنند. اگر خداي نخواسته به واسطه حرفهاي ما، به واسطه اقدامات ما در جبهه يك سستي پيدا بشود، يك دلسردي پيدابشود در جبهه جنگ ، مسئولش همه ما هستيم .
بازار بايد يكدل دنبال جبهه باشد و از پشت سر جبهه را تقويت بكند. و مجلس بايدپشت سر جبهه باشد و مجلس را تقويت بكند. و ناطقها، نويسنده ها، روزنامه نويسها وهمه مطبوعات ، راديو و تلويزيون ، همه اينها بايد امروز دنبال اين باشند كه پيروزي حاصل بشود. ننشينند هي اشكال بكنند و هي تضعيف بكنند قواي انتظامي ما را. و من به قواي انتظامي و نظامي كه الان دارند در سرحدات جانفشاني مي كنند، همه طوايفشان ،چه عشاير و چه مردم عادي غير نظامي و چه خود نظاميها و چه قواي ديگر مسلح مثل پاسدارها و پاسبانها به همه اينها من نويد مي دهم كه ايران پشت سر شماست . مملكت ايران پشت سر شماست . شما اعتنا نكنيد به بعض حرفهايي كه گاهي گفته مي شود. آنهاهم ممكن است بعضيشان از روي غرض باشد ولي شايد غالبا غرض نداشته باشند، توجه ندارند به مسائل . بايد قواي ما در سرحدات - كه الان جانفشاني مي كنند - اتكال به خداكنند. و توجه داشته باشند كه در تمام دنيا يك ارتشي كه اين طور ملت با آنها موافق باشد،نيست . الان ملت عراق بكلي مخالف با ارتش عراق است ، و ملت ما بكلي موافق با ارتش ماست و پشتيبان ارتش است . بازارهاي مسلمين همه پشتيبان شما هستند. توده هاي مردم همه پشتيبان شما هستند. اگر يك عده اي باشند كه از رژيم سابق مانده اند، از تفاله هاي آن امر فاسد مانده است ، يا بعض اشخاصي باشند كه سرسپرده به ابرقدرتها هستند و اسباب يكي اغتشاشي يا اسباب يك دلسردي مي شود، اينها ملت نيستند. آن كه ملت است بازارهاي مسلمين است . آن كه ملت است آن كارخانه ها و اين صحراها و آنهايي كه براي اين ملت دارند كار مي كنند. اينها با شما موافق اند. اگر يكي يك صحبتي كرد دلسردنشويد، و با كمال قدرت و اتكال به خدا به كارهاي خودتان به آن ترتيبي كه نقشه هاي خودتان اقتضا مي كند به همان ترتيب توجه كنيد و پيشروي كنيد. و من اميدوارم كه به زودي همه مسائل ما حل بشود. و همه بازارهاي ما اسلامي بشود. و همه ماها به تبع اسلام هدايت بشويم . خداوند تبارك و تعالي به شما سلامت و صحت و عافيت و توفيق خدمتگزاري به اسلام بدهد. والسلام عليكم و رحمه الله و بركاته
پانویس :
1- مرحوم آيت الله ميرزا محمدحسن شيرازي مرجع تقليد شيعيان در دوره ناصري كه با فتواي تاريخي خود، موجب الغاي قرارداد معروف تنباكو شد، وي به سال 1312 ه . ق . درگذشته است .
2- در كشورهاي عربي پاسبانهاي شهري را "شرطه " مي گويند.
3- فروع كافي ، ج 5، ص 144، ح 1.
4- اشاره است به آيه 279، سوره بقره : "فان لم تفعلوا فاذنوا بحرب من الله ورسوله وان تبتم فلكم رووس امو الكم لاتظلمون ولا تظلمون " پس اگر ترك ربا نكرديد آگاه باشيد كه به جنگ خدا و رسول برخاسته ايد، واگر از اين كار پشيمان گشتيد اصل مال براي شماست ، به كسي ستم نكرده ايد و ستم نديده ايد.
بزرگتر