دسته بندی موضوعی احکام شرعی - مستحبات


1-مستحبات ركوع
        استحباب ... یا ... یا ... مرتبه تکرار ذکر رکوع
        1029 - ذکر رکوع باید دنبال هم و به عربی صحیح گفته شود و مستحب است آن را سه یا پنچ یا هفت مرتبه بلکه بیشتر بگویند.

        استحباب صاف نگهداشتن پشت و عقب دادن زانوها و کشیدن گردن در حال رکوع
        1041 - اگر رکوع را فراموش کند و پیش از آنکه به سجده برسد یادش بیاید باید بایستد بعد به رکوع رود و چنانچه به حالت خمیدگی به رکوع برگردد نمازش باطل است .

        استحباب تکبیر پیش از رفتن به رکوع
        1043 - مستحب است پیش از رفتن به رکوع در حالی که راست ایستاده تکبیر بگویدو در رکوع زانوها را به عقب دهد و پشت را صاف نگه دارد و گردن را بکشد و مساوی پشت نگه دارد و بین دو قدم را نگاه کند و پیش از ذکر یا بعد از آن صلوات بفرستد و بعد از آنکه از رکوع برخاست و راست ایستاد، در حال آرامی بدن بگوید: "سمع الله لمن حمده ".

        استحباب صلوات پیش از ذکر رکوع یا بعد از آن
        1043 - مستحب است پیش از رفتن به رکوع در حالی که راست ایستاده تکبیر بگویدو در رکوع زانوها را به عقب دهد و پشت را صاف نگه دارد و گردن را بکشد و مساوی پشت نگه دارد و بین دو قدم را نگاه کند و پیش از ذکر یا بعد از آن صلوات بفرستد و بعد از آنکه از رکوع برخاست و راست ایستاد، در حال آرامی بدن بگوید: "سمع الله لمن حمده ".

        استحباب گفتن سمع الله لمن حمده بعد از برخاستن از رکوع و در حال آرامی بدن
        1043 - مستحب است پیش از رفتن به رکوع در حالی که راست ایستاده تکبیر بگویدو در رکوع زانوها را به عقب دهد و پشت را صاف نگه دارد و گردن را بکشد و مساوی پشت نگه دارد و بین دو قدم را نگاه کند و پیش از ذکر یا بعد از آن صلوات بفرستد و بعد از آنکه از رکوع برخاست و راست ایستاد، در حال آرامی بدن بگوید: "سمع الله لمن حمده ".

        استحباب نگاه کردن به مابین قدمها در حال رکوع
        1043 - مستحب است پیش از رفتن به رکوع در حالی که راست ایستاده تکبیر بگویدو در رکوع زانوها را به عقب دهد و پشت را صاف نگه دارد و گردن را بکشد و مساوی پشت نگه دارد و بین دو قدم را نگاه کند و پیش از ذکر یا بعد از آن صلوات بفرستد و بعد از آنکه از رکوع برخاست و راست ایستاد، در حال آرامی بدن بگوید: "سمع الله لمن حمده ".

        استحباب گذاردن دستها بالاتر از زانو و عقب ندادن زانو در رکوع برای زنان
        1044 - مستحب است در رکوع زنها دست را از زانو بالاتر بگذارند و زانوهارا به عقب ندهند.

2-مستحبات آشاميدن
        استحباب مکیدن در آشامیدن و بسم الله در ابتداء و الحمد الله در انتها و یا ابا عبدالله علیه السلام
        2638 - در آشامیدن آب چند چیز مستحب است : اول : آب را به طور مکیدن بیاشامد. دوم : در روز ایستاده آب بخورد. سوم : بیش از آشامیدن آب "بسم الله " وبعد از آن "الحمد لله " بگوید. چهارم : به سه نفس آب بیاشامد. پنجم : از روی میل آب بیاشامد. ششم : بعد از آشامیدن آب حضرت اباعبدالله علیه السلام واهل بیت ایشان را یاد کند و قاتلان آن حضرت را لعنت نماید.

3-مستحبات اذان
        استحباب بلند کردن و کشیدن صدا در موقع اذان گفتن
        938 - مستحب است انسان در موقع گفتن اذان رو به قبله بایستد و با وضو یاغسل باشد و دستها را به گوش بگذارد و صدا را بلند نماید و بکشد و بین جمله های اذان کمی فاصله دهد و بین آنها حرف نزند.

4-مستحبات تخلى
        استحباب پوشاندن سر در حال تخلی
        78 - مستحب است در موقع تخلی جایی بنشیند که کسی او را نبیند، و موقع وارد شدن به مکان تخلی اول پای چپ و موقع بیرون آمدن اول پای راست را بگذارد. وهمچنین مستحب است در حال تخلی سر را بپوشاند، و سنگینی بدن را بر پای چپ بیندازد.

        استحباب تحمیل سنگینی بدن بر پای چپ در حال تخلی
        78 - مستحب است در موقع تخلی جایی بنشیند که کسی او را نبیند، و موقع وارد شدن به مکان تخلی اول پای چپ و موقع بیرون آمدن اول پای راست را بگذارد. وهمچنین مستحب است در حال تخلی سر را بپوشاند، و سنگینی بدن را بر پای چپ بیندازد.

        استحباب ورود با پای چپ و خروج با پای راست در محل تخلی
        78 - مستحب است در موقع تخلی جایی بنشیند که کسی او را نبیند، و موقع وارد شدن به مکان تخلی اول پای چپ و موقع بیرون آمدن اول پای راست را بگذارد. وهمچنین مستحب است در حال تخلی سر را بپوشاند، و سنگینی بدن را بر پای چپ بیندازد.

5-مستحبات جماعت
        استحباب ایستادن در طرف راست امام اگر ماموم یک مرد باشد
        1480 - اگر مأموم یک مرد باشد، مستحب است طرف راست امام بایستد، واگر یک زن باشد، مستحب است در طرف راست امام طوری بایستد که جای سجده اش مساوی زانو یا قدم امام باشد، و اگر یک مرد و یک زن ، یا یک مرد و چند زن باشند، مستحب است مرد طرف راست امام و باقی پشت سر امام بایستند، و اگرچند مرد یا چند زن باشند، مستحب است پشت سر امام بایستند، و اگر چند مرد و چندزن باشند، مستحب است مردها عقب امام و زنها پشت مردها بایستند.

        ایستادن در پشت سر امام اگر مامومین چند مرد یا زن باشند
        1480 - اگر مأموم یک مرد باشد، مستحب است طرف راست امام بایستد، واگر یک زن باشد، مستحب است در طرف راست امام طوری بایستد که جای سجده اش مساوی زانو یا قدم امام باشد، و اگر یک مرد و یک زن ، یا یک مرد و چند زن باشند، مستحب است مرد طرف راست امام و باقی پشت سر امام بایستند، و اگرچند مرد یا چند زن باشند، مستحب است پشت سر امام بایستند، و اگر چند مرد و چندزن باشند، مستحب است مردها عقب امام و زنها پشت مردها بایستند.

        ایستادن در طرف راست امام به طوری که جای سجده مساوی زانو یا قدم او باشد اگر ماموم یک زن باشد
        1480 - اگر مأموم یک مرد باشد، مستحب است طرف راست امام بایستد، واگر یک زن باشد، مستحب است در طرف راست امام طوری بایستد که جای سجده اش مساوی زانو یا قدم امام باشد، و اگر یک مرد و یک زن ، یا یک مرد و چند زن باشند، مستحب است مرد طرف راست امام و باقی پشت سر امام بایستند، و اگرچند مرد یا چند زن باشند، مستحب است پشت سر امام بایستند، و اگر چند مرد و چندزن باشند، مستحب است مردها عقب امام و زنها پشت مردها بایستند.

        ایستادن مرد در طرف راست امام و زنان پست سر امام اگر مامومین یک مرد و چند زن باشند
        1480 - اگر مأموم یک مرد باشد، مستحب است طرف راست امام بایستد، واگر یک زن باشد، مستحب است در طرف راست امام طوری بایستد که جای سجده اش مساوی زانو یا قدم امام باشد، و اگر یک مرد و یک زن ، یا یک مرد و چند زن باشند، مستحب است مرد طرف راست امام و باقی پشت سر امام بایستند، و اگرچند مرد یا چند زن باشند، مستحب است پشت سر امام بایستند، و اگر چند مرد و چندزن باشند، مستحب است مردها عقب امام و زنها پشت مردها بایستند.

        ایستادن مردها در پشت امام و زنان در پشت مردان در نماز جماعت
        1480 - اگر مأموم یک مرد باشد، مستحب است طرف راست امام بایستد، واگر یک زن باشد، مستحب است در طرف راست امام طوری بایستد که جای سجده اش مساوی زانو یا قدم امام باشد، و اگر یک مرد و یک زن ، یا یک مرد و چند زن باشند، مستحب است مرد طرف راست امام و باقی پشت سر امام بایستند، و اگرچند مرد یا چند زن باشند، مستحب است پشت سر امام بایستند، و اگر چند مرد و چندزن باشند، مستحب است مردها عقب امام و زنها پشت مردها بایستند.

        فضیلت ایستادن امام در وسط صف و اهل علم و کمال و تقوی در صف نخست
        1482 - مستحب است امام در وسط بایستد و اهل علم و کمال و تقوی در صف اول بایستند.

        نظم صفهای جماعت و فشردگی آن
        1483 - مستحب است صفهای جماعت منظم باشد و بین کسانی که در یک صف ایستاده اند فاصله نباشد و شانه آنان ردیف یکدیگر باشد.

        برخاستن مامومین به هنگام گفتن قد قامت الصلاة
        1484 - مستحب است بعد از گفتن "قد قامت الصلاة" مأمومین برخیزند.

        استحباب طول ندادن قنوت و رکوع و سجود از سوی امام جماعت
        1485 - مستحب است امام جماعت حال مأمومی را که از دیگران ضعیف تر است رعایت کند و عجله نکند تا افراد ضعیف به او برسند، و نیز مستحب است قنوت و رکوع و سجود را طول ندهد، مگر بداند همه کسانی که به او اقتدا کرده اندمایلند.

        رعایت حال اضعف مامومین توسط امام جماعت
        1485 - مستحب است امام جماعت حال مأمومی را که از دیگران ضعیف تر است رعایت کند و عجله نکند تا افراد ضعیف به او برسند، و نیز مستحب است قنوت و رکوع و سجود را طول ندهد، مگر بداند همه کسانی که به او اقتدا کرده اندمایلند.

        استحباب بلند خواندن حمد و سوره و اذکار بقدری که مامومین بشنوند
        1486 - مستحب است امام جماعت در حمد و سوره و ذکرهایی که بلند می خواندصدای خود را بقدری بلند کند که دیگران بشنوند ولی باید بیش از اندازه صدا رابلند نکند.

        طول دادن رکوع برای اقتدای تازه وارد
        1487 - اگر امام در رکوع بفهمد کسی تازه رسیده و می خواهد اقتدا کند مستحب است رکوع را دو برابر همیشه طول بدهد و بعد برخیزد، اگر چه بفهمد کس دیگری هم برای اقتدا وارد شده است .

6-مستحبات حنوط
        فضیلت خوشبو نکردن میت با مشک و عنبر و عود و عطرهای دیگر
        590 - مکروه است میت را با مشک و عنبر و عود و عطرهای دیگر خوشبو کنند،یا برای حنوط اینها را با کافور مخلوط نمایند.

        فضیلت مخلوط نکردن کافور با مشک و عنبر و عود و عطرهای دیگر
        590 - مکروه است میت را با مشک و عنبر و عود و عطرهای دیگر خوشبو کنند،یا برای حنوط اینها را با کافور مخلوط نمایند.

        استحباب مخلوط کردن کمی تربت سیدالشهدا علیه السلام با کافور
        591 - مستحب است ، قدری تربت حضرت سیدالشهدا علیه السلام با کافور مخلوطکنند. ولی باید از آن کافور به جاهایی که بی احترامی می شود، نرسانند. و نیز بایدتربت به قدری زیاد نباشد، که وقتی با کافور مخلوط شد آن را کافور نگویند.

7-مستحبات حيض
        استحباب نظافت و وضو و اشتغال به ذکر و دعا در اوقات نماز برای شخص حائض
        476 - مستحب است زن حائض در وقت نماز خود را از خون پاک نماید و پنبه ودستمال را عوض کند و وضو بگیرد، و اگر نمی تواند وضو بگیرد تیمم نماید و در جای نماز رو به قبله بنشیند و مشغول ذکر و دعا و صلوات شود.

8-مستحبات دفن
        استحباب قرار دادن دو چوب تر و تازه با میت در قبر
        593 - مستحب است دو چوب تر و تازه در قبر همراه میت بگذارند.

9-مستحبات ذبح
        مستحبات سر بریدن حیوان
        2599 - چند چیز در سر بریدن حیوانات مستحب است : اول : موقع سربریدن گوسفند، دو دست و یک پای آن را ببندند و پای دیگرش را باز بگذارند، وموقع سر بریدن گاو، چهار دست و پایش را ببندند و دم آن را باز بگذارند، و موقع کشتن شتر دو دست آن را از پایین تا زانو، یا تا زیر بغل به یک دیگر ببندندو پاهایش را باز بگذارند، و مستحب است مرغ را بعد از سر بریدن رها کنند تا پرو بال بزند. دوم : کسی که حیوان را می کشد، رو به قبله باشد. سوم : پیش از کشتن حیوان ، آب جلوی آن بگذارند. چهارم : کاری کنند که حیوان کمتر اذیت شود، مثلا کاردرا خوب تیز کنند و با عجله سر حیوان را ببرند.

10-مستحبات زكات
        استحباب ترجیح زکات گاو و شتر و گوسفند برای آبرومندان و خویشان و اهل علم و کمال
        1973 - مستحب است زکات گاو و گوسفند و شتر را به فقیرهای آبرومند بدهد و دردادن زکات ، خویشان خود را بر دیگران و اهل علم و کمال را بر غیر آنان ، و کسانی راکه اهل سؤال نیستند، بر اهل سؤال مقدم بدارد، ولی اگر دادن زکات به فقیری از جهت دیگری بهتر باشد مستحب است زکات را به او بدهد.

11-مستحبات سجده
        استحباب ... یا ... مرتبه گفتن سبحان ربی الاعلی و بحمده در سجده
        1049 - در سجده هر ذکری بگوید کافی است ولی احتیاط واجب آن است که مقدار ذکر از سه مرتبه "سبحان الله " یا یک مرتبه "سبحان ربی الأعلی و بحمده "کمتر نباشد و مستحب است "سبحان ربی الأعلی و بحمده " را سه یا پنچ یا هفت مرتبه بگوید.

12-مستحبات عيدفطر
        استحباب افطار به خرما قبل از نماز عید فطر
        1523 - مستحب است در روز عید فطر قبل از نماز عید به خرما افطار کند،و در عید قربان از گوشت قربانی بعد از نماز قدری بخورد.

13-مستحبات نماز
        وجوب ترک مستحبات نماز در تنگنای وقت
        747 - اگر وقت نماز به قدری تنگ است که به واسطه به جا آوردن بعضی از کارهای مستحب نماز، مقداری از آن بعد از وقت خوانده می شود، باید آن مستحب را به جانیاورد. مثلا اگر به واسطه خواندن قنوت مقداری از نماز بعد از وقت خوانده می شود،باید قنوت نخواند.

        استحباب خواندن نماز در اول وقت آن
        751 - مستحب است انسان نماز را در اول وقت آن بخواند، و راجع به آن خیلی سفارش شده است . و هر چه به اول وقت نزدیکتر باشد، بهتر است . مگر آنکه ت أخیر آن از جهتی بهتر باشد، مثلا صبر کند که نماز را به جماعت بخواند.

        استحباب نماز خواندن با انگشتر عقیق
        864 - چند چیز در لباس نمازگزار مستحب است که از آن جمله است : عمامه با تحت الحنک ، پوشیدن عبا و لباس سفید و پاکیزه ترین لباسها، و استعمال بوی خوش ، و دست کردن انگشتری عقیق .

        استحباب نماز خواندن با عبا
        864 - چند چیز در لباس نمازگزار مستحب است که از آن جمله است : عمامه با تحت الحنک ، پوشیدن عبا و لباس سفید و پاکیزه ترین لباسها، و استعمال بوی خوش ، و دست کردن انگشتری عقیق .

        استحباب نماز خواندن با عمامه و تحت الحنک
        864 - چند چیز در لباس نمازگزار مستحب است که از آن جمله است : عمامه با تحت الحنک ، پوشیدن عبا و لباس سفید و پاکیزه ترین لباسها، و استعمال بوی خوش ، و دست کردن انگشتری عقیق .

        استحباب نماز خواندن با لباس سفید
        864 - چند چیز در لباس نمازگزار مستحب است که از آن جمله است : عمامه با تحت الحنک ، پوشیدن عبا و لباس سفید و پاکیزه ترین لباسها، و استعمال بوی خوش ، و دست کردن انگشتری عقیق .

        استحباب نماز خواندن با لباس معطر
        864 - چند چیز در لباس نمازگزار مستحب است که از آن جمله است : عمامه با تحت الحنک ، پوشیدن عبا و لباس سفید و پاکیزه ترین لباسها، و استعمال بوی خوش ، و دست کردن انگشتری عقیق .

        استحباب نماز خواندن در پاکیزه ترین لباسها
        864 - چند چیز در لباس نمازگزار مستحب است که از آن جمله است : عمامه با تحت الحنک ، پوشیدن عبا و لباس سفید و پاکیزه ترین لباسها، و استعمال بوی خوش ، و دست کردن انگشتری عقیق .

        استحباب 3 مرتبه گفتن الصلوه قبل از نمازهای عید فطر و قربان
        916 - برای مرد و زن مستحب است پیش از نمازهای یومیه اذان و اقامه بگویند، ولی پیش از نماز عید فطر و قربان مستحب است سه مرتبه بگویند:"الصلاة". و در نمازهای واجب دیگر سه مرتبه الصلاة را به قصد رجاء بگوید.

        استحباب اذان و اقامه برای مرد و زن قبل از نمازهای واجب یومیه
        916 - برای مرد و زن مستحب است پیش از نمازهای یومیه اذان و اقامه بگویند، ولی پیش از نماز عید فطر و قربان مستحب است سه مرتبه بگویند:"الصلاة". و در نمازهای واجب دیگر سه مرتبه الصلاة را به قصد رجاء بگوید.

14-مستحبات نماز عيد
        استحباب بلند خواندن نماز عید
        1525 - مستحب است در نماز عید بر زمین سجده کنند و در حال گفتن تکبیرهادستها را بلند کنند و نماز را بلند بخوانند.

        استحباب سجده بر زمین در نماز عید
        1525 - مستحب است در نماز عید بر زمین سجده کنند و در حال گفتن تکبیرهادستها را بلند کنند و نماز را بلند بخوانند.

15-مستحبات وضوء
        دعاهائیکه در هنگام وضو استحباب دارند
        264 - کسی که وضو می گیرد مستحب است موقعی که نگاهش به آب می افتد بگوید:"بسم الله و بالله و الحمد لله الذی جعل الماء طهورا و لم یجعله نجسا" و موقعی که پیش از وضو دست خود را می شوید بگوید: "اللهم اجعلنی من التوابین و اجعلنی من المتطهرین " و در وقت مضمضه کردن ، یعنی آب در دهان گرداندن بگوید: "اللهم لقنی حجتی یوم القاک و اطلق لسانی بذکرک " و در وقت استنشاق یعنی آب در بینی کردن بگوید: "اللهم لا تحرم علی ریح الجنة و اجعلنی ممن یشم ریحها و روحها وطیبها" و موقع شستن رو بگوید: "اللهم بیض وجهی یوم تسود فیه الوجوه و لا تسودوجهی یوم تبیض فیه الوجوه " و در وقت شستن دست راست بخواند: "اللهم اعطنی کتابی بیمینی و الخلد فی الجنان بیساری و حاسبنی حسابا یسیرا" و موقع شستن دست چپ بگوید: "اللهم لا تعطنی کتابی بشمالی و لا من وراء ظهری و لا تجعلها مغلولة الی عنقی و اعوذ بک من مقطعات النیران " و موقعی که سر را مسح می کند بگوید: "اللهم غشنی برحمتک و برکاتک و عفوک " و در وقت مسح پا بخواند: "اللهم ثبتنی علی الصراط یوم تزل فیه الاقدام و اجعل سعیی فی ما یرضیک عنی یا ذاالجلال و الاکرام ".

        استحباب تطهیر مخرج بول و عائط قبل از وضو
        277 - اگر غیر از اعضای وضو جایی از بدن نجس باشد، وضو صحیح است . ولی اگرمخرج را از بول یا غائط تطهیر نکرده باشد، اولی آن است که اول آن را تطهیرکند، بعد وضو بگیرد.

16-نماز بدون مستحبات
        لزوم غسل یا وضو در تنگنای وقت و خواندن نماز بدون سوره و مستحبات
        683 - اگر انسانی به قدری وقت دارد که می تواند وضو بگیرد یا غسل کند و نمازرا بدون کارهای مستحبی آن مثل اقامه و قنوت بخواند، باید غسل کند یا وضو بگیرد ونماز را بدون کارهای مستحبی آن به جا آورد. بلکه اگر به اندازه سوره هم وقت ندارد، باید غسل کند یا وضو بگیرد و نماز را بدون سوره بخواند.

17-هديه مستحبات
        جواز هدیه اعمال مستحبه برای مردگان یا زندگان
        1534 - انسان می تواند برای بعضی از کارهای مستحبی مثل زیارت قبر پیغمبر وامامان علیهم السلام ، از طرف زندگان اجیر شود، و نیز می تواند کار مستحبی راانجام دهد و ثواب آن را برای مردگان یا زندگان هدیه نماید.
در باره ما  | تماس با ما |  نظر دهی | سایت جایگزین
خدمات تلفن همراه
مراجعه: 309,163,084