14 صفر المظفر
خلع ابراهیم بن ولید از خلافت (127 ق)
ابراهیم بن ولید، پس از درگذشت برادرش یزید بن ولید در ذیحجه سال 126 قمری، بنا به سفارش برادرش، به خلافت رسید.
در آن هنگام میان پسرعموهای بنیامیه از تیره مروانیان بر سر تصاحب کرسی خلافت، رقابت و دشمنی سختی بود.
هر کدام از آنان که از توانایی و توانمندی بیشتری برخوردار بود، خود را برای تصاحب کرسی خلافت شایستهتر میدید و همین امر، موجب شورش و درگیریهای نظامی میان آنان میگردید.
ابراهیم بن ولید که ولیعهد برادرش یزید بن ولید بود و پس از او به خلافت رسید، رقیبان سختی چون مروان بن محمد داشت.
به همین جهت خلافت وی از آغاز، از استحکام و اطمینان کاملی برخوردار نبود.
مردم شام، وی را گاهی به خلافت و گاهی به امارت سلام می دادند.
مروان بن محمد، معروف به مروان حمار و مروان جعدی که در عصر خلافت یزید بن ولید شورش کرده و به سوی شام هجوم آورده بود، با یزید مصالحه کرد که حکومت تمام سرزمینهایی که عبدالملک بن مروان، به پدرش محمد بن مروان سپرده بود، به او بسپارد.
یزید نیز سرزمینهای جزیره )مناطق میان دجله و فرات(، ارمنستان، موصل و آذربایجان را به مروان سپرد.
مروان حمار که از قدرت بالایی برخوردار بود، پس از درگذشت یزید، خلافت برادرش ابراهیم را به رسمیت نشناخت و برای سرنگونی وی از ارمنستان به سوی شام لشکرکشی کرد.
سلیمان بن هشام از سوی ابراهیم بن ولید با یکصد و بیست هزار سپاهی به نبرد با مروان حمار پرداخت و مروان تنها هشتاد هزار نیروی جنگی داشت.
میان دو طرف، جنگ سختی درگرفت.
ولی سپاه مروان بر سپاه سلیمان بن هشام پیروز شد و تعداد هفده هزار تن از آنان را کشته و به همین مقدار اسیر گرفتند.
باقیمانده سپاه سلیمان بن هشام به سوی حران، مقر خلافت ابراهیم بن ولید عقبنشینی کردند.
سپاهیان مروان حمار بر تمامی شهرها و مناطق اسلامی تسلط پیدا کرده و بر آنها، عاملانی از خود به حکومت گماشتند.
مروان حمار، پیروزمندانه وارد دمشق شد و از مردم این شهر برای خویش بیعت گرفت و ابراهیم بن ولید را پس از گذشت سه ماه از خلافتش، خلع کرد.
سپس به حران رفت و ابراهیم بن ولید و سلیمان بن هشام که در حران بودند، از او امان خواستند.
مروان به آنان امان داد و آن دو با مروان حمار بیعت کردند.
بدین ترتیب مروان بن محمد به عنوان آخرین خلیفه امویان، بر خلافت دست یافت و رقیب خود را از کار بر کنار کرد.
ابراهیم بن ولید پس از واگذاری امر خلافت به مروان حمار، در شام زندگی میکرد.
تا این که در سال 132 قمری با شکست مروان حمار در برابر جنبش عباسیان و سقوط شهر دمشق، وی به همراه بسیاری از امویان به دست انقلابیون عباسی کشته شد و پرونده خلافت امویان بسته گردید.
(1)
1- نک: تاریخ دمشق (ابن عساکر)، ج7، ص 246 و تاریخ ابن خلدون، ج2، ص 180