خطبه : 79 - پاسخ به ستاره شناس
ترجمه : علامه جعفری و من کلام له ع قالَهُ لِبَعْضِ اءَصْحابه لِما عِزْمِ عَلَى الْمَسیر إ لى الخَوارج ، وَ قَدْ قالَ ل
79- و من کلام له (علیه السلام) قاله لبعض أصحابه لما عزم على المسیر إلى الخوارج ،
و قد قال له : إن سرت یا أمیر المؤمنین فی هذا الوقت خشیت ألا تظفر بمرادک ،
من طریق علم النجوم فقال (علیه السلام) :
أَ تَزْعُمُ أَنَّکَ تَهْدِی إِلَى السَّاعَةِ الَّتِی مَنْ سَارَ فِیهَا صُرِفَ عَنْهُ السُّوءُ وَ تُخَوِّفُ مِنَ السَّاعَةِ الَّتِی مَنْ سَارَ فِیهَا حَاقَ بِهِ الضُّرُّ فَمَنْ صَدَّقَکَ بِهَذَا فَقَدْ کَذَّبَ الْقُرْآنَ وَ اسْتَغْنَى عَنِ الِاسْتِعَانَةِ بِاللَّهِ فِی نَیْلِ الْمَحْبُوبِ وَ دَفْعِ الْمَکْرُوهِ وَ تَبْتَغِی فِی قَوْلِکَ لِلْعَامِلِ بِأَمْرِکَ أَنْ یُولِیَکَ الْحَمْدَ دُونَ رَبِّهِ لِأَنَّکَ بِزَعْمِکَ أَنْتَ هَدَیْتَهُ إِلَى السَّاعَةِ الَّتِی نَالَ فِیهَا النَّفْعَ وَ أَمِنَ الضُّرَّ .
ثم أقبل (علیه السلام) على الناس فقال :
أَیُّهَا النَّاسُ إِیَّاکُمْ وَ تَعَلُّمَ النُّجُومِ إِلَّا مَا یُهْتَدَى بِهِ فِی بَرٍّ أَوْ بَحْرٍ فَإِنَّهَا تَدْعُو إِلَى الْکَهَانَةِ وَ الْمُنَجِّمُ کَالْکَاهِنِ وَ الْکَاهِنُ کَالسَّاحِرِ وَ السَّاحِرُ کَالْکَافِرِ وَ الْکَافِرُ فِی النَّارِ سِیرُوا عَلَى اسْمِ اللَّهِ .
خطبه ای است از آن حضرت (علیه السلام):
موقعی که امیرالمومنین (علیه السلام) تصمیم به حرکت به سوی خوارج گرفت، یکی از یاران آن حضرت عرض کردند:
یا امیرالمومنین، اگر در این موقع حرکت فرمائی می ترسم در مقصودت پیروز نگردی، (با نظر به ستاره شناسی)، سخنان زیر را فرمودند:
آیا گمان می بری تو آن ساعتی را که هر کس در آن ساعت حرکت کند ناگواری از او برطرف می شود، میدانی ؟! لذا از حرکت در چنین ساعتی که موجب احاطه ضرر بر انسان متحرک می شود، می ترسانی؟! هر کس که ترا در این نظر تصدیق کند، قرآن را تکذیب کرده و از طلب کمک از خدا در رسیدن به محبوب و دفع ناخوشایند احساس بی نیازی نموده است. و تو با این دستوری که می دهی، علاقمند به این هستی که عمل کننده به دستور تو، ترا بستاید، نه پروردگارش را، زیرا تو بگمان خود او را به آن ساعتی هدایت کرده ای که در آن ساعت به سود رسیده و از ضرر در امان مانده است!!
سپس امیرالمومنین (علیه السلام) رو به مردم نمود و فرمود:
ای مردم، بپرهیزید از آموزش نجوم (برای حکم در سرنوشت مردم) مگر بعنوان وسیله ای برای سمت یابی در خشکی و یا در دریا زیرا علم نجوم انسان را به کهانت می کشاند و منجم مانند کاهن است کاهن مانند ساحر و ساحر مانند کافر است و کافر در آتش است. بنام خداوندی حرکت کنید.