نهج البلاغه - خطبه : 161 - دعوت به پرهیزکاری

161-  و من خطبة له (علیه السلام) فی صفة النبی و أهل بیته و أتباع دینه ،
و فیها یعظ بالتقوى :
الرسول و أهله و أتباع دینه
ابْتَعَثَهُ بِالنُّورِ الْمُضِی‌ءِ وَ الْبُرْهَانِ الْجَلِیِّ وَ الْمِنْهَاجِ الْبَادِی وَ الْکِتَابِ الْهَادِی أُسْرَتُهُ خَیْرُ أُسْرَةٍ وَ شَجَرَتُهُ خَیْرُ شَجَرَةٍ أَغْصَانُهَا مُعْتَدِلَةٌ وَ ثِمَارُهَا مُتَهَدِّلَةٌ مَوْلِدُهُ بِمَکَّةَ وَ هِجْرَتُهُ بِطَیْبَةَ عَلَا بِهَا ذِکْرُهُ وَ امْتَدَّ مِنْهَا صَوْتُهُ أَرْسَلَهُ بِحُجَّةٍ کَافِیَةٍ وَ مَوْعِظَةٍ شَافِیَةٍ وَ دَعْوَةٍ مُتَلَافِیَةٍ أَظْهَرَ بِهِ الشَّرَائِعَ الْمَجْهُولَةَ وَ قَمَعَ بِهِ الْبِدَعَ الْمَدْخُولَةَ وَ بَیَّنَ بِهِ الْأَحْکَامَ الْمَفْصُولَةَ فَمَنْ یَبْتَغِ غَیْرَ الْإِسْلَامِ دَیْناً تَتَحَقَّقْ شِقْوَتُهُ وَ تَنْفَصِمْ عُرْوَتُهُ وَ تَعْظُمْ کَبْوَتُهُ وَ یَکُنْ مَآبُهُ إِلَى الْحُزْنِ الطَّوِیلِ وَ الْعَذَابِ الْوَبِیلِ وَ أَتَوَکَّلُ عَلَى اللَّهِ تَوَکُّلَ الْإِنَابَةِ إِلَیْهِ وَ أَسْتَرْشِدُهُ السَّبِیلَ الْمُؤَدِّیَةَ إِلَى جَنَّتِهِ الْقَاصِدَةَ إِلَى مَحَلِّ رَغْبَتِهِ .

النصح بالتقوى
أُوصِیکُمْ عِبَادَ اللَّهِ بِتَقْوَى اللَّهِ وَ طَاعَتِهِ فَإِنَّهَا النَّجَاةُ غَداً وَ الْمَنْجَاةُ أَبَداً رَهَّبَ فَأَبْلَغَ وَ رَغَّبَ فَأَسْبَغَ وَ وَصَفَ لَکُمُ الدُّنْیَا وَ انْقِطَاعَهَا وَ زَوَالَهَا وَ انْتِقَالَهَا فَأَعْرِضُوا عَمَّا یُعْجِبُکُمْ فِیهَا لِقِلَّةِ مَا یَصْحَبُکُمْ مِنْهَا أَقْرَبُ دَارٍ مِنْ سَخَطِ اللَّهِ وَ أَبْعَدُهَا مِنْ رِضْوَانِ اللَّهِ فَغُضُّوا عَنْکُمْ عِبَادَ اللَّهِ غُمُومَهَا وَ أَشْغَالَهَا لِمَا قَدْ أَیْقَنْتُمْ بِهِ مِنْ فِرَاقِهَا وَ تَصَرُّفِ حَالَاتِهَا فَاحْذَرُوهَا حَذَرَ الشَّفِیقِ النَّاصِحِ وَ الْمُجِدِّ الْکَادِحِ وَ اعْتَبِرُوا بِمَا قَدْ رَأَیْتُمْ مِنْ مَصَارِعِ الْقُرُونِ قَبْلَکُمْ قَدْ تَزَایَلَتْ أَوْصَالُهُمْ وَ زَالَتْ أَبْصَارُهُمْ وَ أَسْمَاعُهُمْ وَ ذَهَبَ شَرَفُهُمْ وَ عِزُّهُمْ وَ انْقَطَعَ سُرُورُهُمْ وَ نَعِیمُهُمْ فَبُدِّلُوا بِقُرْبِ الْأَوْلَادِ فَقْدَهَا وَ بِصُحْبَةِ الْأَزْوَاجِ مُفَارَقَتَهَا لَا یَتَفَاخَرُونَ وَ لَا یَتَنَاسَلُونَ وَ لَا یَتَزَاوَرُونَ وَ لَا یَتَحَاوَرُونَ فَاحْذَرُوا عِبَادَ اللَّهِ حَذَرَ الْغَالِبِ لِنَفْسِهِ الْمَانِعِ لِشَهْوَتِهِ النَّاظِرِ بِعَقْلِهِ فَإِنَّ الْأَمْرَ وَاضِحٌ وَ الْعَلَمَ قَائِمٌ وَ الطَّرِیقَ جَدَدٌ وَ السَّبِیلَ قَصْدٌ .

خطبه ای است از آن حضرت (علیه السلام):در توصیف پیامبر و اهل بیت و پیروان دین او و در این خطبه مردم را برای تقوا موعظه می فرماید.

رسول خدا و خاندانش و پیروان دین او

خداوند جل شانه، پیامبر را با نور روشنایی بخش و برهان آشکار و روش نمایان و کتاب راهنما مبعوث فرمود. خاندانش بهترین خاندان و درخت او بهترین درخت، شاخه های آن معتدل و میوه هایش در دسترس برای همه است. زادگاهش مکه و هجرتش به مدینه بود. نام او در مدینه بلند شد و از همان جا صدایش گسترش یافت. خداوند آن حضرت را با حجت کافی و موعظه شفابخش و دعوت تدارک کننده فرستاد. خداوند به وسیله آن بزرگوار، شرایع مجهول را آشکار و بدعتهایی را که در دین الهی داخل شده بود، ریشه کن و احکام گسیخته را تبیین فرمود. پس هر کس غیر از اسلام، دینی را بجوید، شقاوتش محقق و طناب پیوند دهنده او با خدا قطع و سقوطش بزرگ و بازگشت و سرنوشتش به اندوه طولانی و عذاب شدید خواهد بود. و من توکل به خدا می کنم، توکل بازگشت به سوی او. و هدایت راهی را از او مسالت می کنم که منتهی به بهشت و رساننده به محل رغبت او باشد.
نصیحت به تقوا

ای بندگان خدا، شما را به تقوای خداوندی و اطاعت او توصیه می کنم. زیرا تنها تقوا است که نجات دهنده در فردا (قیامت) است و رهایی بخش در ابدیت. (خداوند سبحان مردم را از مخالفت و نافرمانی) چنان که باید ترسانید و تهدید نمود، و ترغیب و تشویق فراوان (به پیروی از مشیتش) فرمود. دنیا و قطع شدن آن را از شما و زوال و انتقال آن را توصیف نمود. پس روی گردان شوید از آنچه که در این دنیا شما را به شگفتی وا می دارد، زیرا آنچه که از دنیا با شما خواهد بود، اندک است. این دنیا نزدیک ترین خانه به غضب خداوندی و دورترین خانه رضای پروردگاری است. ای بندگان خدا، چشم بپوشید از اندوه ها و اشتغالات این دنیا. زیرا یقین دارید که دنیا از شما و شما از دنیا جدا خواهید گشت و می دانید که حالات آن دائما در حال دگرگونی است. پس، از این دنیا برحذر باشید مانند بیمناک بودن شخص مهربان و خیرخواه درباره خویشتن و مانند شخص کوشا و تلاشگر. عبرت بگیرید با آنچه دیدید از انسان هایی که پیش از شما به خاک افتادند، و اعضای بدنشان از یکدیگر جدا شد و از بین رفت، و چشمان و گوشهای آنان زایل گشت، و شرف و عزتشان بر باد فنا رفت. شادیها و نعمتها از آنان برید. نزدیکی فرزندان به گمشدن آنان منتهی شد. و هم صحبت بودن همسران به جدایی از آنان کشید. (دیگر) نه به یکدیگر فخر می فروشند و نه تناسل می کنند و نه با یکدیگر دیداری دارند و نه با هم به گفتگو می نشینند. ای بندگان خدا، برحذر باشید مانند برحذر بودن کسی که بر نفسش پیروز است و مانع شهوت رانی و ناظر به وسیله عقلش. زیرا حقیقت آشکار است و نشان بر پا و راه هموار و مستقیم است.