دسته بندی موضوعی احکام شرعی - میت

نرم افزارهای رایگان تلفن همراهبازی و سرگرمیقرآنمفاتیحنهج البلاغهصحیفه سجادیهاوقات شرعیمسائل شرعیگنجینه معنویآشپزیمناسبت هاالحان قرآنصحیفه نور امام خمینی رهپنل عضویت

1-آبكشى ميت
        فضیلت آبکشی تمام بدن میت قبل از غسل
        564 - اگر جایی از بدن میت نجس باشد، باید پیش از آنکه آنجا را غسل بدهند، آب بکشند. و احتیاط مستحب آن است که تمام بدن میت ، پیش از شروع به غسل پاک باشد.

        لزوم آبکشی جائی از بدن میت که نجس است قبل از غسل
        564 - اگر جایی از بدن میت نجس باشد، باید پیش از آنکه آنجا را غسل بدهند، آب بکشند. و احتیاط مستحب آن است که تمام بدن میت ، پیش از شروع به غسل پاک باشد.

2-آداب نماز ميت
        مقابل میت ایستادن برای نماز
        600 - نمازگزار باید مقابل میت بایستد. ولی اگر نماز به جماعت خوانده شودو صف جماعت از دو طرف میت بگذرد، نماز کسانی که مقابل میت نیستند، اشکال ندارد.

        استحباب ایستادن امام جماعت در مقابل سینه میت اگر میت زن باشد
        611 - چند چیز در نماز میت مستحب است : اول : کسی که نماز میت می خواند باوضو یا غسل یا تیمم باشد. و احتیاط مستحب آن است در صورتی تیمم کند که وضوو غسل ممکن نباشد، یا بترسد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند به نماز میت نرسد. دوم : اگر میت مرد است امام جماعت یا کسی که فرادی به او نماز می خواند مقابل وسط قامت او بایستد، و اگر میت زن است مقابل سینه اش بایستد. سوم : پابرهنه نماز بخواند. چهارم : در هر تکبیر دستها را بلند کند. پنجم : فاصله او بامیت به قدری کم باشد که اگر باد لباسش را حرکت دهد به جنازه برسد. ششم : نمازمیت را به جماعت بخواند. هفتم : امام جماعت تکبیر و دعاها را بلند بخواند وکسانی که با او نماز می خوانند، آهسته بخوانند. هشتم : در جماعت اگر چه ماموم یک نفر باشد، عقب امام بایستد. نهم نمازگزار به میت و مؤمنین زیاد دعا کند. دهم :پیش از نماز سه مرتبه بگوید: الصلاه . یازدهم : نماز را در جایی بخوانند که مردم برای نماز میت بیشتر به آنجا می روند. دوازدهم : زن حائض اگر نماز میت را به جماعت می خواند، در صفی تنها بایستد.

        استحباب ایستادن امام جماعت در مقابل وسط قامت میت اگر مرد است
        611 - چند چیز در نماز میت مستحب است : اول : کسی که نماز میت می خواند باوضو یا غسل یا تیمم باشد. و احتیاط مستحب آن است در صورتی تیمم کند که وضوو غسل ممکن نباشد، یا بترسد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند به نماز میت نرسد. دوم : اگر میت مرد است امام جماعت یا کسی که فرادی به او نماز می خواند مقابل وسط قامت او بایستد، و اگر میت زن است مقابل سینه اش بایستد. سوم : پابرهنه نماز بخواند. چهارم : در هر تکبیر دستها را بلند کند. پنجم : فاصله او بامیت به قدری کم باشد که اگر باد لباسش را حرکت دهد به جنازه برسد. ششم : نمازمیت را به جماعت بخواند. هفتم : امام جماعت تکبیر و دعاها را بلند بخواند وکسانی که با او نماز می خوانند، آهسته بخوانند. هشتم : در جماعت اگر چه ماموم یک نفر باشد، عقب امام بایستد. نهم نمازگزار به میت و مؤمنین زیاد دعا کند. دهم :پیش از نماز سه مرتبه بگوید: الصلاه . یازدهم : نماز را در جایی بخوانند که مردم برای نماز میت بیشتر به آنجا می روند. دوازدهم : زن حائض اگر نماز میت را به جماعت می خواند، در صفی تنها بایستد.

        استحباب ایستادن در پشت امام جماعت در نماز میت
        611 - چند چیز در نماز میت مستحب است : اول : کسی که نماز میت می خواند باوضو یا غسل یا تیمم باشد. و احتیاط مستحب آن است در صورتی تیمم کند که وضوو غسل ممکن نباشد، یا بترسد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند به نماز میت نرسد. دوم : اگر میت مرد است امام جماعت یا کسی که فرادی به او نماز می خواند مقابل وسط قامت او بایستد، و اگر میت زن است مقابل سینه اش بایستد. سوم : پابرهنه نماز بخواند. چهارم : در هر تکبیر دستها را بلند کند. پنجم : فاصله او بامیت به قدری کم باشد که اگر باد لباسش را حرکت دهد به جنازه برسد. ششم : نمازمیت را به جماعت بخواند. هفتم : امام جماعت تکبیر و دعاها را بلند بخواند وکسانی که با او نماز می خوانند، آهسته بخوانند. هشتم : در جماعت اگر چه ماموم یک نفر باشد، عقب امام بایستد. نهم نمازگزار به میت و مؤمنین زیاد دعا کند. دهم :پیش از نماز سه مرتبه بگوید: الصلاه . یازدهم : نماز را در جایی بخوانند که مردم برای نماز میت بیشتر به آنجا می روند. دوازدهم : زن حائض اگر نماز میت را به جماعت می خواند، در صفی تنها بایستد.

        استحباب بلند خواندن امام جماعت و آهسته خواندن مامومین در نماز میت
        611 - چند چیز در نماز میت مستحب است : اول : کسی که نماز میت می خواند باوضو یا غسل یا تیمم باشد. و احتیاط مستحب آن است در صورتی تیمم کند که وضوو غسل ممکن نباشد، یا بترسد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند به نماز میت نرسد. دوم : اگر میت مرد است امام جماعت یا کسی که فرادی به او نماز می خواند مقابل وسط قامت او بایستد، و اگر میت زن است مقابل سینه اش بایستد. سوم : پابرهنه نماز بخواند. چهارم : در هر تکبیر دستها را بلند کند. پنجم : فاصله او بامیت به قدری کم باشد که اگر باد لباسش را حرکت دهد به جنازه برسد. ششم : نمازمیت را به جماعت بخواند. هفتم : امام جماعت تکبیر و دعاها را بلند بخواند وکسانی که با او نماز می خوانند، آهسته بخوانند. هشتم : در جماعت اگر چه ماموم یک نفر باشد، عقب امام بایستد. نهم نمازگزار به میت و مؤمنین زیاد دعا کند. دهم :پیش از نماز سه مرتبه بگوید: الصلاه . یازدهم : نماز را در جایی بخوانند که مردم برای نماز میت بیشتر به آنجا می روند. دوازدهم : زن حائض اگر نماز میت را به جماعت می خواند، در صفی تنها بایستد.

        استحباب بلند کردن دستها در هر تکبیر در نماز میت
        611 - چند چیز در نماز میت مستحب است : اول : کسی که نماز میت می خواند باوضو یا غسل یا تیمم باشد. و احتیاط مستحب آن است در صورتی تیمم کند که وضوو غسل ممکن نباشد، یا بترسد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند به نماز میت نرسد. دوم : اگر میت مرد است امام جماعت یا کسی که فرادی به او نماز می خواند مقابل وسط قامت او بایستد، و اگر میت زن است مقابل سینه اش بایستد. سوم : پابرهنه نماز بخواند. چهارم : در هر تکبیر دستها را بلند کند. پنجم : فاصله او بامیت به قدری کم باشد که اگر باد لباسش را حرکت دهد به جنازه برسد. ششم : نمازمیت را به جماعت بخواند. هفتم : امام جماعت تکبیر و دعاها را بلند بخواند وکسانی که با او نماز می خوانند، آهسته بخوانند. هشتم : در جماعت اگر چه ماموم یک نفر باشد، عقب امام بایستد. نهم نمازگزار به میت و مؤمنین زیاد دعا کند. دهم :پیش از نماز سه مرتبه بگوید: الصلاه . یازدهم : نماز را در جایی بخوانند که مردم برای نماز میت بیشتر به آنجا می روند. دوازدهم : زن حائض اگر نماز میت را به جماعت می خواند، در صفی تنها بایستد.

        استحباب پا برهنه نماز خواندن بر میت
        611 - چند چیز در نماز میت مستحب است : اول : کسی که نماز میت می خواند باوضو یا غسل یا تیمم باشد. و احتیاط مستحب آن است در صورتی تیمم کند که وضوو غسل ممکن نباشد، یا بترسد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند به نماز میت نرسد. دوم : اگر میت مرد است امام جماعت یا کسی که فرادی به او نماز می خواند مقابل وسط قامت او بایستد، و اگر میت زن است مقابل سینه اش بایستد. سوم : پابرهنه نماز بخواند. چهارم : در هر تکبیر دستها را بلند کند. پنجم : فاصله او بامیت به قدری کم باشد که اگر باد لباسش را حرکت دهد به جنازه برسد. ششم : نمازمیت را به جماعت بخواند. هفتم : امام جماعت تکبیر و دعاها را بلند بخواند وکسانی که با او نماز می خوانند، آهسته بخوانند. هشتم : در جماعت اگر چه ماموم یک نفر باشد، عقب امام بایستد. نهم نمازگزار به میت و مؤمنین زیاد دعا کند. دهم :پیش از نماز سه مرتبه بگوید: الصلاه . یازدهم : نماز را در جایی بخوانند که مردم برای نماز میت بیشتر به آنجا می روند. دوازدهم : زن حائض اگر نماز میت را به جماعت می خواند، در صفی تنها بایستد.

        استحباب تنها ایستادن زن حائض در صفی جداگانه در نماز میت
        611 - چند چیز در نماز میت مستحب است : اول : کسی که نماز میت می خواند باوضو یا غسل یا تیمم باشد. و احتیاط مستحب آن است در صورتی تیمم کند که وضوو غسل ممکن نباشد، یا بترسد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند به نماز میت نرسد. دوم : اگر میت مرد است امام جماعت یا کسی که فرادی به او نماز می خواند مقابل وسط قامت او بایستد، و اگر میت زن است مقابل سینه اش بایستد. سوم : پابرهنه نماز بخواند. چهارم : در هر تکبیر دستها را بلند کند. پنجم : فاصله او بامیت به قدری کم باشد که اگر باد لباسش را حرکت دهد به جنازه برسد. ششم : نمازمیت را به جماعت بخواند. هفتم : امام جماعت تکبیر و دعاها را بلند بخواند وکسانی که با او نماز می خوانند، آهسته بخوانند. هشتم : در جماعت اگر چه ماموم یک نفر باشد، عقب امام بایستد. نهم نمازگزار به میت و مؤمنین زیاد دعا کند. دهم :پیش از نماز سه مرتبه بگوید: الصلاه . یازدهم : نماز را در جایی بخوانند که مردم برای نماز میت بیشتر به آنجا می روند. دوازدهم : زن حائض اگر نماز میت را به جماعت می خواند، در صفی تنها بایستد.

        استحباب طهارت داشتن برای نماز میت
        611 - چند چیز در نماز میت مستحب است : اول : کسی که نماز میت می خواند باوضو یا غسل یا تیمم باشد. و احتیاط مستحب آن است در صورتی تیمم کند که وضوو غسل ممکن نباشد، یا بترسد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند به نماز میت نرسد. دوم : اگر میت مرد است امام جماعت یا کسی که فرادی به او نماز می خواند مقابل وسط قامت او بایستد، و اگر میت زن است مقابل سینه اش بایستد. سوم : پابرهنه نماز بخواند. چهارم : در هر تکبیر دستها را بلند کند. پنجم : فاصله او بامیت به قدری کم باشد که اگر باد لباسش را حرکت دهد به جنازه برسد. ششم : نمازمیت را به جماعت بخواند. هفتم : امام جماعت تکبیر و دعاها را بلند بخواند وکسانی که با او نماز می خوانند، آهسته بخوانند. هشتم : در جماعت اگر چه ماموم یک نفر باشد، عقب امام بایستد. نهم نمازگزار به میت و مؤمنین زیاد دعا کند. دهم :پیش از نماز سه مرتبه بگوید: الصلاه . یازدهم : نماز را در جایی بخوانند که مردم برای نماز میت بیشتر به آنجا می روند. دوازدهم : زن حائض اگر نماز میت را به جماعت می خواند، در صفی تنها بایستد.

        استحباب نزدیک ایستادن نمازگزار به میت
        611 - چند چیز در نماز میت مستحب است : اول : کسی که نماز میت می خواند باوضو یا غسل یا تیمم باشد. و احتیاط مستحب آن است در صورتی تیمم کند که وضوو غسل ممکن نباشد، یا بترسد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند به نماز میت نرسد. دوم : اگر میت مرد است امام جماعت یا کسی که فرادی به او نماز می خواند مقابل وسط قامت او بایستد، و اگر میت زن است مقابل سینه اش بایستد. سوم : پابرهنه نماز بخواند. چهارم : در هر تکبیر دستها را بلند کند. پنجم : فاصله او بامیت به قدری کم باشد که اگر باد لباسش را حرکت دهد به جنازه برسد. ششم : نمازمیت را به جماعت بخواند. هفتم : امام جماعت تکبیر و دعاها را بلند بخواند وکسانی که با او نماز می خوانند، آهسته بخوانند. هشتم : در جماعت اگر چه ماموم یک نفر باشد، عقب امام بایستد. نهم نمازگزار به میت و مؤمنین زیاد دعا کند. دهم :پیش از نماز سه مرتبه بگوید: الصلاه . یازدهم : نماز را در جایی بخوانند که مردم برای نماز میت بیشتر به آنجا می روند. دوازدهم : زن حائض اگر نماز میت را به جماعت می خواند، در صفی تنها بایستد.

        استحباب نماز میت خواندن به جماعت
        611 - چند چیز در نماز میت مستحب است : اول : کسی که نماز میت می خواند باوضو یا غسل یا تیمم باشد. و احتیاط مستحب آن است در صورتی تیمم کند که وضوو غسل ممکن نباشد، یا بترسد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند به نماز میت نرسد. دوم : اگر میت مرد است امام جماعت یا کسی که فرادی به او نماز می خواند مقابل وسط قامت او بایستد، و اگر میت زن است مقابل سینه اش بایستد. سوم : پابرهنه نماز بخواند. چهارم : در هر تکبیر دستها را بلند کند. پنجم : فاصله او بامیت به قدری کم باشد که اگر باد لباسش را حرکت دهد به جنازه برسد. ششم : نمازمیت را به جماعت بخواند. هفتم : امام جماعت تکبیر و دعاها را بلند بخواند وکسانی که با او نماز می خوانند، آهسته بخوانند. هشتم : در جماعت اگر چه ماموم یک نفر باشد، عقب امام بایستد. نهم نمازگزار به میت و مؤمنین زیاد دعا کند. دهم :پیش از نماز سه مرتبه بگوید: الصلاه . یازدهم : نماز را در جایی بخوانند که مردم برای نماز میت بیشتر به آنجا می روند. دوازدهم : زن حائض اگر نماز میت را به جماعت می خواند، در صفی تنها بایستد.

3-استيجار براى ميت
        لزوم گرفتن اجیر مجددا بهنگام علم به بطلان عمل اجیر
        1539 - کسی که دیگری را برای نمازهای میت اجیر کرده اگر بفهمد که عمل رابجا نیاورده یا باطل انجام داده باید دوباره اجیر بگیرد.

        عدم لزوم اجیر گرفتن مجدد در صورت شک در صحت عمل اجیر
        1540 - هرگاه شک کند که اجیر عمل را انجام داده یا نه ، اگر چه بگویدانجام داده ام ، باید دوباره اجیر بگیرد، ولی اگر شک کند که عمل او صحیح بوده یا نه ، گرفتن اجیر لازم نیست .

        لزوم گرفتن اجیر مجددا بهنگام شک در انجام عمل اجیر
        1540 - هرگاه شک کند که اجیر عمل را انجام داده یا نه ، اگر چه بگویدانجام داده ام ، باید دوباره اجیر بگیرد، ولی اگر شک کند که عمل او صحیح بوده یا نه ، گرفتن اجیر لازم نیست .

        ممنوعیت اجیر گرفتن کسی که ناچار است با تیمم یا جبیره نماز بخواند
        1541 - کسی را که عذری دارد و مثلا نشسته نماز می خواند نمی شود برای نمازهای میت اجیر کرد بلکه بنابر احتیاط واجب باید کسی را هم که با تیمم یاجبیره نماز می خواند اجیر نکنند.

        ممنوعیت اجیر گرفتن کسیکه ناچار است نشسته نماز بخواند
        1541 - کسی را که عذری دارد و مثلا نشسته نماز می خواند نمی شود برای نمازهای میت اجیر کرد بلکه بنابر احتیاط واجب باید کسی را هم که با تیمم یاجبیره نماز می خواند اجیر نکنند.

        جواز اجیر گرفتن مرد برای زن و بالعکس
        1542 - مرد برای زن و زن برای مرد می تواند اجیر شود، و در بلند خواندن وآهسته خواندن نماز باید به تکلیف خود عمل نماید.

        لزوم اطمینان به صحت عمل اجیر
        1548 - کسی را که برای نمازهای میت اجیر کرده اند، اگر پیش از تمام کردن نمازها بمیرد و اجرت همه آنها را گرفته باشد، چنانچه شرط کرده باشند که تمام نمازها را خودش بخواند، باید اجرت مقداری را که نخوانده از مال او به ولی میت بدهند، مثلا اگر نصف آنها را نخوانده ، باید نصف پولی را که گرفته از مال او به ولی میت بدهند، و اگر شرط نکرده باشند، باید ورثه اش از مال او اجیربگیرند، اما اگر مال نداشته باشد بر ورثه او چیزی واجب نیست .

4-اعضاء ميت
        لزوم غسل مس میت در صورت تماس با عضو جدا شده میت
        529 - برای مس استخوان و دندانی که از مرده جدا شده باشد و آن را غسل نداده اند، باید غسل کرد، ولی برای مس استخوان و دندانی که از زنده جدا شده وگوشت ندارد، غسل واجب نیست .

        وجوب دفن مو و ناخن و دندان میت که از او جدا شده باشد
        624 - چیزی که از میت جدا می شود، اگر چه مو و ناخن و دندانش باشد، بایدبا او دفن شود. و اگر موجب نبش شود، احتیاط آن است که جدا دفن شود. ودفن ناخن و دندانی که در حال زندگی از انسان جدا می شود، مستحب است .

        لزوم الحاق قسمتی از بدن میت که با دفن نشده است به طوری که بدن میت دیده نشود
        643 - شکافتن قبر در چند مورد حرام نیست : اول : آنکه میت در زمین غصبی دفن شده باشد و مالک زمین راضی نشود که در آنجا بماند

5-اقوام ميت
        مسئولیت نداشتن اقوام میت نسبت به کفن او
        577 - کفن میت بر خویشان او واجب نیست ، اگر چه مخارج او در حال زندگی برآنان واجب باشد.

6-امام در نماز ميت
        استحباب بلند خواندن امام جماعت و آهسته خواندن مامومین در نماز میت
        611 - چند چیز در نماز میت مستحب است : اول : کسی که نماز میت می خواند باوضو یا غسل یا تیمم باشد. و احتیاط مستحب آن است در صورتی تیمم کند که وضوو غسل ممکن نباشد، یا بترسد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند به نماز میت نرسد. دوم : اگر میت مرد است امام جماعت یا کسی که فرادی به او نماز می خواند مقابل وسط قامت او بایستد، و اگر میت زن است مقابل سینه اش بایستد. سوم : پابرهنه نماز بخواند. چهارم : در هر تکبیر دستها را بلند کند. پنجم : فاصله او بامیت به قدری کم باشد که اگر باد لباسش را حرکت دهد به جنازه برسد. ششم : نمازمیت را به جماعت بخواند. هفتم : امام جماعت تکبیر و دعاها را بلند بخواند وکسانی که با او نماز می خوانند، آهسته بخوانند. هشتم : در جماعت اگر چه ماموم یک نفر باشد، عقب امام بایستد. نهم نمازگزار به میت و مؤمنین زیاد دعا کند. دهم :پیش از نماز سه مرتبه بگوید: الصلاه . یازدهم : نماز را در جایی بخوانند که مردم برای نماز میت بیشتر به آنجا می روند. دوازدهم : زن حائض اگر نماز میت را به جماعت می خواند، در صفی تنها بایستد.

7-انتقال ميت
        جواز شکافتن قبر و انتقال میت اگر بترسند دشمن یا حیوان او را بیرون آورد
        643 - شکافتن قبر در چند مورد حرام نیست : اول : آنکه میت در زمین غصبی دفن شده باشد و مالک زمین راضی نشود که در آنجا بماند

        لزوم شکافتن قبر و انتقال میت اگر در جائی دفن شده باشد که بی احترامی به اوست
        643 - شکافتن قبر در چند مورد حرام نیست : اول : آنکه میت در زمین غصبی دفن شده باشد و مالک زمین راضی نشود که در آنجا بماند

8-بدهى ميت
        ترتیب پرداخت در ترکه میتی که خمس یا زکات و کفاره و نذر و قرض دارد
        1989 - کسی که خمس یا زکات بدهکار است و نذر و مانند اینها هم بر اوواجب است و قرض هم دارد، اگر بمیرد و مال او برای همه آنها کافی نباشد چنانچه مالی که خمس وزکات آن واجب شده از بین نرفته باشد، باید خمس یا زکات رابدهند و بقیه مال او را به چیزهای دیگری که بر او واجب است قسمت کنند و اگرمالی که خمس و زکات آن واجب شده از بین رفته باشد باید مال او را به خمس وزکات و قرض و نذر و مانند اینها قسمت نمایند مثلا اگر چهل تومان خمس بر اوواجب است و بیست تومان به کسی بدهکار است و همه مال او سی تومان است ، بایدبیست تومان بابت خمس و ده تومان به دین او بدهند.

        لزوم صرف مال میت در کفن و دفن و بدهی او هر چند چیزی از آن باقی نماند
        2280 - اگر مال میت بیشتر از خرج واجب کفن و دفن و بدهی او نباشد باید مالش را به همین مصرفها برسانند و به وارث او چیزی نمی رسد.

        وجوب پرداخت مخارج حج واجب و بدهی ها و خمس و زکوه و مظالم از اصل مال میت
        2719 - حجی که بر میت واجب است و بدهکاری و حقوقی را که مثل خمس و زکات و مظالم ، ادا کردن آنها واجب می باشد، باید از اصل مال میت بدهند اگر چه میت برای آنها وصیت نکرده باشد.

        وجوب پرداخت مخارج حج واجب و بدهیها و خمس و زکوة و مظالم از اصل
        2719 - حجی که بر میت واجب است و بدهکاری و حقوقی را که مثل خمس و زکات و مظالم ، ادا کردن آنها واجب می باشد، باید از اصل مال میت بدهند اگر چه میت برای آنها وصیت نکرده باشد.

        تقدیم خمس و زکوة و بدهی بر نماز و روزه استیجاری در عمل به وصیت
        2723 - اگر وصیت کند که از ثلث او خمس و زکات یا بدهی دیگر او را بدهند،و برای نماز و روزه او اجیر بگیرند، و کار مستحبی هم مثل اطعام به فقرا انجام دهند، باید اول به واجبات ، خواه مالی باشد یا بدنی عمل نمایند، و در بین واجبات ترتیب معتبر نیست ، بلکه اگر وصیت او به ترتیب بوده ، باید اول آن واجبی را که مقدم داشته عمل نمایند، اگر چه بدنی باشد. و همچنین به ترتیب وصیت تا آخر واجبات ، پس اگر ثلث وافی به تمام آن باشد به تمام آن باید عمل شود، وچنانچه ثلث وافی نباشد، باقی مانده اگر تماما یا قسمتی واجب مالی باشد، بایداز اصل ترکه برای آن بردارند، عمل نمایند. و اگر باقی مانده تماما یا قسمتی واجب بدنی باشد، ملغی می گردد. و چنانچه وصیت میت به ترتیب نباشد، باز واجبات مقدم بر مستحبات است ، ولی در این صورت بین واجبات هیچ گونه ترتیب نیست ، بلکه ثلث بر تمام واجبات اعم از مالی و بدنی توزیع می شود، و چنانچه وافی به تمام آن نباشد، در باقی مانده واجب مالی از اصل ترکه برداشته می شود، و باقیمانده واجب بدنی ملغی می گردد، و در هر صورت عمل به مستحبات موقعی واجب است که از ثلث علاوه بر واجبات ، برای آن هم وافی باشد.

9-پوشانيدن روى ميت
        استحباب کشیده خوابانیدن میت و انداختن پارچه ای روی او
        541 - بعد از مرگ مستحب است دهان میت را، هم بگذارند که باز نماند وچشمها و چانه میت را ببندند و دست و پای او را دراز کنند و پارچه ای روی اوبیندازند و اگر شب مرده است ، در جایی که مرده ، چراغ روشن کنند، و برای تشییع جنازه او مؤمنین را خبر کنند. و در دفن او عجله نمایند، ولی اگر یقین به مردن او ندارند، باید صبر کنند تا معلوم شود و نیز اگر میت حامله باشد و بچه در شکم او زنده باشد باید به قدری دفن را عقب بیندازند، که پهلوی چپ او رابشکافند و طفل را بیرون آورند و پهلو را بدوزند.

10-تجهيز ميت
        سقوط تکلیف از دیگران اگر کسی به کارهای میت مشغول گردد
        543 - اگر کسی مشغول کارهای میت شود، بر دیگران واجب نیست اقدام نمایند. ولی اگر او عمل را نیمه کاره بگذارد، باید دیگران تمام کنند.

        لزوم اقدام به کارهای میت اگر شک داشته باشد کسی اقدام کرده است
        544 - اگر انسان یقین کند که دیگری مشغول کارهای میت شده ، واجب نیست به کارهای میت اقدام کند. ولی اگر شک یا گمان دارد، باید اقدام نماید.

        جواز انجام کارهای میت از سوی کسیکه می گوید از طرف ولی میت اجازه دارد
        548 - اگر کسی بگوید من وصی یا ولی میتم یا ولی میت به من اجازه داده که غسل و کفن و دفن میت را انجام دهم ، چنانچه دیگری نمی گوید من ولی یا وصی میتم یا ولی میت به من اجازه داده است ، انجام کارهای میت با اوست .

        جواز انجام کارهای میت از سوی کسیکه می گوید ولی یا وصی میت است
        548 - اگر کسی بگوید من وصی یا ولی میتم یا ولی میت به من اجازه داده که غسل و کفن و دفن میت را انجام دهم ، چنانچه دیگری نمی گوید من ولی یا وصی میتم یا ولی میت به من اجازه داده است ، انجام کارهای میت با اوست .

11-تقليد از ميت
        لزوم رجوع به مجتهد زنده در صورت فوت مجتهدی که از او تقلید می شود
        9 - تقلید میت ابتداءا جایز نیست ، ولی بقای بر تقلید میت اشکال ندارد. و باید بقای بر تقلید میت به فتوای مجتهد زنده باشد و کسی که در بعضی از مسایل به فتوای مجتهدی عمل کرده ، بعد از مردن آن مجتهد می تواند در همه مسایل از او تقلید کند.

        عدم جواز رجوع به فتوای میت در مساله ای که به فتوای مجتهد زنده عمل شده باشد
        10 - اگر در مسأله ای به فتوای مجتهدی عمل کند و بعد از مردن او در همان مسأله به فتوای مجتهد زنده رفتار نماید، دوباره نمی تواند آن را مطابق فتوای مجتهدی که از دنیا رفته است انجام دهد، ولی اگر مجتهد زنده در مسأله ای فتوی ندهد و احتیاط نماید و مقلد مدتی به آن احتیاط عمل کند، دوباره می تواند به فتوای مجتهدی که از دنیا رفته عمل نماید، مثلا اگر مجتهدی گفتن یک مرتبه "سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اکبر" را در رکعت سوم و چهارم نماز،کافی بداند و مقلد مدتی به این دستور عمل نماید و یک مرتبه بگوید، چنانچه آن مجتهد از دنیا برود و مجتهد زنده احتیاط واجب را در سه مرتبه گفتن بداند و مقلدمدتی به این احتیاط عمل کند و سه مرتبه بگوید، دوباره می تواند به فتوای مجتهدی که از دنیا رفته برگردد و یک مرتبه بگوید.

12-تكبيرها در نماز ميت
        لزوم پی در پی بودن تکبیرها و دعاها در نماز میت
        609 - باید تکبیرها و دعاها را طوری پشت سر هم بخواند که نماز از صورت خودخارج نشود.

        استحباب بلند کردن دستها در هر تکبیر در نماز میت
        611 - چند چیز در نماز میت مستحب است : اول : کسی که نماز میت می خواند باوضو یا غسل یا تیمم باشد. و احتیاط مستحب آن است در صورتی تیمم کند که وضوو غسل ممکن نباشد، یا بترسد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند به نماز میت نرسد. دوم : اگر میت مرد است امام جماعت یا کسی که فرادی به او نماز می خواند مقابل وسط قامت او بایستد، و اگر میت زن است مقابل سینه اش بایستد. سوم : پابرهنه نماز بخواند. چهارم : در هر تکبیر دستها را بلند کند. پنجم : فاصله او بامیت به قدری کم باشد که اگر باد لباسش را حرکت دهد به جنازه برسد. ششم : نمازمیت را به جماعت بخواند. هفتم : امام جماعت تکبیر و دعاها را بلند بخواند وکسانی که با او نماز می خوانند، آهسته بخوانند. هشتم : در جماعت اگر چه ماموم یک نفر باشد، عقب امام بایستد. نهم نمازگزار به میت و مؤمنین زیاد دعا کند. دهم :پیش از نماز سه مرتبه بگوید: الصلاه . یازدهم : نماز را در جایی بخوانند که مردم برای نماز میت بیشتر به آنجا می روند. دوازدهم : زن حائض اگر نماز میت را به جماعت می خواند، در صفی تنها بایستد.

13-تكفين ميت
        لزوم کفن نمودن میت با سه پارچه موسوم به لنگ پیراهن و سرتاسری
        570 - میت مسلمان را باید با سه پارچه که آنها را لنگ و پیراهن و سرتاسری می گویند، کفن نمایند.

14-تلقين ميت
        استحباب تلقین میت و کیفیت آن
        628 - خوب است به امید آنکه مطلوب پروردگار باشد قبر را به اندازه قدانسان متوسط گود کنند ومیت را در نزدیکترین قبرستان دفن نمایند مگر آنکه قبرستان دورتر از جهتی بهتر باشد مثل آنکه مردمان خوب در آنجا دفن شده باشند یا مردم برای فاتحه اهل قبور بیشتر به آنجا می روند و نیز جنازه را در چند ذرعی قبرزمین بگذارند و تا سه مرتبه کم کم نزدیک ببرند و در هر مرتبه زمین بگذارند وبردارند و در نوبت چهارم وارد قبر کنند و اگر میت مرد است در دفعه سوم طوری زمین بگذارند که سر او طرف پایین قبر باشد و در دفعه چهارم از طرف سر واردقبر نمایند و اگر زن است در دفعه سوم طرف قبله قبر بگذارند و به پهنا وارد قبرکنند و در موقع وارد کردن پارچه ای روی قبر بگیرند و نیز جنازه را به آرامی ازتابوت بگیرند و وارد قبر کنند و دعاهایی که دستور داده شده پیش از دفن و موقع دفن بخوانند و بعد از آنکه میت را در لحد گذاشتند گره های کفن را باز کنند وصورت میت را روی خاک بگذارند و بالشی از خاک زیر سر او بسازند و پشت میت خشت خام یا کلوخی بگذارند که میت به پشت برنگردد و پیش از آنکه لحد رابپوشانند دست راست را به شانه راست میت بزنند و دست چپ را به قوت بر شانه چپ میت بگذارند و دهان را نزد یک گوش او ببرند و به شدت حرکت دهند و سه مرتبه بگویند : "اسمع افهم یا فلان بن فلان ". و بجای فلان ، اسم میت و پدرش رابگویند. مثلا اگر اسم او محمد و اسم پدرش علی است ، سه مرتبه بگویند: "اسمع افهم یا محمد بن علی ". پس از آن بگویند: "هل انت علی العهد الذی فارقتنا علیه من شهادة ان لا اله الا الله وحده لا شریک له و ان محمدا صلی الله علیه و آله عبده ورسوله و سید النبیین و خاتم المرسلین و ان علیا امیر المؤمنین و سید الوصیین وامام افترض الله طاعته علی العالمین و ان الحسن و الحسین و علی بن الحسین و محمدبن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمدو الحسن بن علی و القائم الحجة المهدی صلوات الله علیهم ائمه المؤمنین و حجج الله علی الخلق اجمعین و ائمتک ائمة هدی بک ابرار یا فلان بن فلان " و بجای فلان بن فلان اسم میت و پدرش را بگوید. و بعد بگوید: "اذا اتاک الملکان المقربان رسولین من عند الله تبارک و تعالی و سئلاک عن ربک و عن نبیک و عن دینک و عن کتابک و عن قبلتک و عن ائمتک فلا تخف و لا تحزن و قل فی جوابهما الله ربی ومحمد صلی الله علیه و آله نبیی و الاسلام دینی و القرآن کتابی و الکعبة قبلتی وامیر المؤمنین علی بن ابی طالب امامی و الحسن بن علی المجتبی امامی و الحسین بن علی الشهید بکربلا امامی و علی زین العابدین امامی و محمد الباقر امامی و جعفرالصادق امامی و موسی الکاظم امامی و علی الرضا امامی و محمد الجواد امامی و علی الهادی امامی و الحسن العسکری امامی و الحجة المنتظر امامی هؤلاء صلوات الله علیهم اجمعین ائمتی و سادتی و قادتی وشفعائی بهم اتولی و من اعدائهم اتبرءفی الدنیا و الاخره ثم اعلم یا فلان بن فلان " بجای فلان بن فلان اسم میت و پدرش رابگوید. بعد بگوید: "ان الله تبارک و تعالی نعم الرب و ان محمد صلی الله علیه وآله نعم الرسول و ان علی بن ابی طالب و اولاده المعصومین الائمة الاثنی عشر نعم الائمة و ان ما جاء به محمد صلی الله علیه و آله حق و ان الموت حق و سؤال منکر ونکیر فی القبر حق و البعث حق و النشور حق و الصراط حق و المیزان حق و تطایرالکتب حق و ان الجنة حق و النار حق و ان الساعة آتیة لا ریب فیها و ان الله یبعث من فی القبور" پس بگوید: "افهمت یا فلان " و بجای فلان اسم میت را بگوید.پس از آن بگوید: "ثبتک الله بالقول الثابت و هداک الله الی صراط مستقیم عرف الله بینک و بین اولیائک فی مستقر من رحمته " پس بگوید: "اللهم جاف الارض عن جنبیه واصعد بروحه الیک و لقه منک برهانا اللهم عفوک عفوک ".

15-تماس با ميت
        وجوب غسل مس میت در صورت تماس با بدن انسان مرده ای که غسلش نداده اند
        521 - اگر کسی بدن انسان مرده ای را که سرد شده و غسلش نداده اند مس کند، یعنی جایی از بدن خود را به آن برساند، باید غسل مس میت نماید، چه در خواب مس کندچه در بیداری ، با اختیار مس کند یا بی اختیار. حتی اگر ناخن و استخوان او به ناخن و استخوان میت برسد، باید غسل کند. ولی اگر حیوان مرده ای را مس کند، غسل بر او واجب نیست .

        واجب نبودن غسل مس میت اگر قبل از سر شدن کامل بدن مرده تماس صورت گیرد
        522 - برای مس مرده ای که تمام بدن او سرد نشده ، غسل واجب نیست ، اگر چه جایی را که سرد شده مس نماید.

        لزوم غسل مس میت هر چند تماس از طریق موی خود یا موی مرده باشد
        523 - اگر موی خود را به بدن میت برساند، یا بدن خود را به موی میت ، یا موی خود را به موی میت برساند، غسل واجب نیست .

        لزوم غسل مس میت بر فرزندی که بعد از مردن مادر به دنیا می آید
        525 - بچه ای که بعد از مردن مادر به دنیا می آید، وقتی بالغ شد، واجب است غسل مس میت کند.

        کافی بودن یک غسل برای چند بار تماس با میت
        531 - اگر چند میت را مس کند یا یک میت را چند بار مس نماید، یک غسل کافی است .

        استحباب غسل برای کسیکه با بدن میتی که غسلش داده اند تماس پیدا کرده است
        644 - غسلهای مستحب در شرع مقدس اسلام بسیار است و از آن جمله است :1- غسل جمعه ، و وقت آن از اذان صبح است تا ظهر، و بهتر است نزدیک ظهر بجاآورده شود. و اگر تا ظهر انجام ندهد بهتر است که بدون نیت ادا و قضا تاعصر جمعه بجا آورد. و اگر در روز جمعه غسل نکند، مستحب است از صبح شنبه تاغروب قضای آن را بجا آورد. و کسی که می ترسد در روز جمعه آب پیدا نکند،می تواند روز پنجشنبه غسل را انجام دهد، بلکه اگر در شب جمعه غسل را به امیدآنکه مطلوب خداوند عالم است بجا آورد صحیح است . و مستحب است انسان در موقع غسل جمعه بگوید: "اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له و ان محمدا عبده و رسوله اللهم صل علی محمد و آل محمد و اجعلنی من التوابین و اجعلنی من المتطهرین ".

16-تيمم دادن ميت
        لزوم سه تیمم در عوض اغسال میت اگر آب نباشد
        568 - اگر آب پیدا نشود، یا استعمال آن مانعی داشته باشد، باید عوض هر غسل ، میت را یک تیمم بدهند.

        کیفیت تیمم دادن میت اگر آب پیدا نشود
        569 - کسی که میت را تیمم می دهد، می تواند در صورت امکان دست میت را به زمین بزند و به صورت و پشت دستهایش بکشد. و اگر به این صورت ممکن باشد، لازم نیست به دست زنده هم او را تیمم داد، اگر چه احتیاط استحبابی جمع است .

17-چراغ روشن كردن براى ميت
        استحباب روشن کردن چراغ اگر میت شب مرده باشد
        541 - بعد از مرگ مستحب است دهان میت را، هم بگذارند که باز نماند وچشمها و چانه میت را ببندند و دست و پای او را دراز کنند و پارچه ای روی اوبیندازند و اگر شب مرده است ، در جایی که مرده ، چراغ روشن کنند، و برای تشییع جنازه او مؤمنین را خبر کنند. و در دفن او عجله نمایند، ولی اگر یقین به مردن او ندارند، باید صبر کنند تا معلوم شود و نیز اگر میت حامله باشد و بچه در شکم او زنده باشد باید به قدری دفن را عقب بیندازند، که پهلوی چپ او رابشکافند و طفل را بیرون آورند و پهلو را بدوزند.

18-حائض در نماز ميت
        استحباب تنها ایستادن زن حائض در صفی جداگانه در نماز میت
        611 - چند چیز در نماز میت مستحب است : اول : کسی که نماز میت می خواند باوضو یا غسل یا تیمم باشد. و احتیاط مستحب آن است در صورتی تیمم کند که وضوو غسل ممکن نباشد، یا بترسد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند به نماز میت نرسد. دوم : اگر میت مرد است امام جماعت یا کسی که فرادی به او نماز می خواند مقابل وسط قامت او بایستد، و اگر میت زن است مقابل سینه اش بایستد. سوم : پابرهنه نماز بخواند. چهارم : در هر تکبیر دستها را بلند کند. پنجم : فاصله او بامیت به قدری کم باشد که اگر باد لباسش را حرکت دهد به جنازه برسد. ششم : نمازمیت را به جماعت بخواند. هفتم : امام جماعت تکبیر و دعاها را بلند بخواند وکسانی که با او نماز می خوانند، آهسته بخوانند. هشتم : در جماعت اگر چه ماموم یک نفر باشد، عقب امام بایستد. نهم نمازگزار به میت و مؤمنین زیاد دعا کند. دهم :پیش از نماز سه مرتبه بگوید: الصلاه . یازدهم : نماز را در جایی بخوانند که مردم برای نماز میت بیشتر به آنجا می روند. دوازدهم : زن حائض اگر نماز میت را به جماعت می خواند، در صفی تنها بایستد.

19-حج ميت
        وجوب پرداخت مخارج حج واجب و بدهیها و خمس و زکوة و مظالم از اصل مال میت
        2719 - حجی که بر میت واجب است و بدهکاری و حقوقی را که مثل خمس و زکات و مظالم ، ادا کردن آنها واجب می باشد، باید از اصل مال میت بدهند اگر چه میت برای آنها وصیت نکرده باشد.

20-حنوط ميت
        وجوب حنوط کردن میت بعد از غسل و کیفیت آن
        585 - بعد از غسل واجب است میت را حنوط کنند، یعنی به پیشانی و کف دستها وسر زانوها و سر دو انگشت بزرگ پاهای او کافور بمالند. و مستحب است به سربینی میت هم کافور بمالند، و باید کافور ساییده و تازه باشد. و اگر به واسطه کهنه بودن ، عطر او از بین رفته باشد، کافی نیست .

21-خانه ميت
        کراهت غذا خوردن در خانه میت تا سه روز
        632 - بعد از دفن مستحب است صاحبان عزا را سرسلامتی دهند. ولی اگر مدتی گذشته است که به واسطه سرسلامتی دادن مصیبت یادشان می آید، ترک آن بهتر است . و نیز مستحب است تا سه روز برای اهل خانه میت غذا بفرستند، و غذاخوردن نزد آنان و در منزلشان مکروه است .

22-خانواده ميت
        استحباب غذا فرستادن برای خانواده میت به مدت سه روز
        632 - بعد از دفن مستحب است صاحبان عزا را سرسلامتی دهند. ولی اگر مدتی گذشته است که به واسطه سرسلامتی دادن مصیبت یادشان می آید، ترک آن بهتر است . و نیز مستحب است تا سه روز برای اهل خانه میت غذا بفرستند، و غذاخوردن نزد آنان و در منزلشان مکروه است .

        کراهت غذا خوردن در نزد خانواده میت تا سه روز
        632 - بعد از دفن مستحب است صاحبان عزا را سرسلامتی دهند. ولی اگر مدتی گذشته است که به واسطه سرسلامتی دادن مصیبت یادشان می آید، ترک آن بهتر است . و نیز مستحب است تا سه روز برای اهل خانه میت غذا بفرستند، و غذاخوردن نزد آنان و در منزلشان مکروه است .

23-خمس ميت
        حکم خمس کسی که پس از بدست آوردن منافع بمیرد
        1767 - کسی که مانند تاجر و کاسب باید برای دادن خمس ، سال قرار دهد، اگرمنفعتی به دست آورد و در بین سال بمیرد، باید مخارج تا موقع مرگش را از آن منفعت کسب کسر کنند و خمس باقی مانده را بدهند.

        وجوب پرداخت مخارج حج واجب و بدهیها و خمس و زکوة و مظالم از اصل مال میت
        2719 - حجی که بر میت واجب است و بدهکاری و حقوقی را که مثل خمس و زکات و مظالم ، ادا کردن آنها واجب می باشد، باید از اصل مال میت بدهند اگر چه میت برای آنها وصیت نکرده باشد.

        تقدیم خمس و زکوة و بدهی بر نماز و روزه استیجاری در عمل به وصیت
        2723 - اگر وصیت کند که از ثلث او خمس و زکات یا بدهی دیگر او را بدهند،و برای نماز و روزه او اجیر بگیرند، و کار مستحبی هم مثل اطعام به فقرا انجام دهند، باید اول به واجبات ، خواه مالی باشد یا بدنی عمل نمایند، و در بین واجبات ترتیب معتبر نیست ، بلکه اگر وصیت او به ترتیب بوده ، باید اول آن واجبی را که مقدم داشته عمل نمایند، اگر چه بدنی باشد. و همچنین به ترتیب وصیت تا آخر واجبات ، پس اگر ثلث وافی به تمام آن باشد به تمام آن باید عمل شود، وچنانچه ثلث وافی نباشد، باقی مانده اگر تماما یا قسمتی واجب مالی باشد، بایداز اصل ترکه برای آن بردارند، عمل نمایند. و اگر باقی مانده تماما یا قسمتی واجب بدنی باشد، ملغی می گردد. و چنانچه وصیت میت به ترتیب نباشد، باز واجبات مقدم بر مستحبات است ، ولی در این صورت بین واجبات هیچ گونه ترتیب نیست ، بلکه ثلث بر تمام واجبات اعم از مالی و بدنی توزیع می شود، و چنانچه وافی به تمام آن نباشد، در باقی مانده واجب مالی از اصل ترکه برداشته می شود، و باقیمانده واجب بدنی ملغی می گردد، و در هر صورت عمل به مستحبات موقعی واجب است که از ثلث علاوه بر واجبات ، برای آن هم وافی باشد.

24-در قبر گذاردن ميت
        استحباب سربرهنه و پابرهنه بودن کسی که میت را در قبر می گذارد
        629 - خوب است به امید اینکه مطلوب پروردگار است کسی که میت را در قبرمی گذارد با طهارت و سر برهنه و پا برهنه باشد، و از طرف پای میت از قبربیرون بیاید، و غیر از خویشان میت کسانی که حاضرند با پشت دست خاک بر قبربریزند و بگویند: "انا لله و انا الیه راجعون ". اگر میت زن است کسی که با اومحرم می باشد او را در قبر بگذارد، و اگر محرمی نباشد خویشانش او را در قبربگذارند.

        استحباب طهارت برای کسی که میت را در قبر می گذارد
        629 - خوب است به امید اینکه مطلوب پروردگار است کسی که میت را در قبرمی گذارد با طهارت و سر برهنه و پا برهنه باشد، و از طرف پای میت از قبربیرون بیاید، و غیر از خویشان میت کسانی که حاضرند با پشت دست خاک بر قبربریزند و بگویند: "انا لله و انا الیه راجعون ". اگر میت زن است کسی که با اومحرم می باشد او را در قبر بگذارد، و اگر محرمی نباشد خویشانش او را در قبربگذارند.

25-دعا براى ميت
        استحباب طلب آمرزش برای میت توسط حاضرین بعد از دفن او
        630 - خوب است به امید این که مطلوب پروردگار است ، قبر را مربع یا مربع مستطیل بسازند و به اندازه چهار انگشت از زمین بلند کنند و نشانه ای روی آن بگذارند که اشتباه نشود و روی قبر آب بپاشند. و بعد از پاشیدن آب کسانی که حاضرند، دستها را بر قبر بگذارند و انگشتها را باز کرده در خاک فرو برند و هفت مرتبه سوره مبارکه "انا انزلناه " بخوانند و برای میت طلب آمرزش کنند و این دعارا بخوانند: "اللهم جاف الارض عن جنبیه و اصعد الیک روحه و لقه منک رضوانا واسکن قبره من رحمتک ما تغنیه به عن رحمة من سواک ".

26-دفن ميت
        استحباب عجله در دفن میت
        541 - بعد از مرگ مستحب است دهان میت را، هم بگذارند که باز نماند وچشمها و چانه میت را ببندند و دست و پای او را دراز کنند و پارچه ای روی اوبیندازند و اگر شب مرده است ، در جایی که مرده ، چراغ روشن کنند، و برای تشییع جنازه او مؤمنین را خبر کنند. و در دفن او عجله نمایند، ولی اگر یقین به مردن او ندارند، باید صبر کنند تا معلوم شود و نیز اگر میت حامله باشد و بچه در شکم او زنده باشد باید به قدری دفن را عقب بیندازند، که پهلوی چپ او رابشکافند و طفل را بیرون آورند و پهلو را بدوزند.

        لزوم تاخیر در دفن میت اگر به مردن او یقین ندارند
        541 - بعد از مرگ مستحب است دهان میت را، هم بگذارند که باز نماند وچشمها و چانه میت را ببندند و دست و پای او را دراز کنند و پارچه ای روی اوبیندازند و اگر شب مرده است ، در جایی که مرده ، چراغ روشن کنند، و برای تشییع جنازه او مؤمنین را خبر کنند. و در دفن او عجله نمایند، ولی اگر یقین به مردن او ندارند، باید صبر کنند تا معلوم شود و نیز اگر میت حامله باشد و بچه در شکم او زنده باشد باید به قدری دفن را عقب بیندازند، که پهلوی چپ او رابشکافند و طفل را بیرون آورند و پهلو را بدوزند.

        لزوم اعاده غسل یا کفن یا نماز یا دفن میت اگر کسی بداند درست انجام نداده اند
        545 - اگر کسی بداند غسل یا کفن یا نماز یا دفن میت را باطل انجام داده اند،باید دوباره انجام دهد. ولی اگر گمان دارد که باطل بوده یا شک دارد که درست بوده یا نه ، لازم نیست اقدام نماید.

        لزوم اجازه از ولی میت برای غسل و کفن و نماز و دفن او
        546 - برای غسل و کفن و نماز و دفن میت ، باید از ولی او اجازه بگیرند.

        کیفیت دفن بچه سقط شده کمتر از چهار ماه
        558 - بچه سقط شده را اگر چهار ماه یا بیشتر دارد، باید غسل بدهند، و اگر چهارماه ندارد، باید در پارچه ای بپیچند و بدون غسل دفن کنند.

        لزوم شکافتن قبر اگر میت را رو به قبله نگذاشته باشند
        643 - شکافتن قبر در چند مورد حرام نیست : اول : آنکه میت در زمین غصبی دفن شده باشد و مالک زمین راضی نشود که در آنجا بماند

27-دندان ميت
        وجوب دفن مو و ناخن و دندان میت که از او جدا شده باشد
        624 - چیزی که از میت جدا می شود، اگر چه مو و ناخن و دندانش باشد، بایدبا او دفن شود. و اگر موجب نبش شود، احتیاط آن است که جدا دفن شود. ودفن ناخن و دندانی که در حال زندگی از انسان جدا می شود، مستحب است .

28-ديوانه ميت
        جایز نبودن غسل میت برای دیوانه ای که هیچیک از والدینش مسلمان نیست
        557 - غسل بچه مسلمان اگر چه از زنا باشد، واجب است . و غسل و کفن ودفن کافر و اولاد او جایز نیست . و کسی که از بچگی دیوانه بوده و به حال دیوانگی بالغ شده چنانچه پدر و مادر او یا یکی از آنان مسلمان باشند، باید اورا غسل داد و اگر هیچ کدام آنان مسلمان نباشند، غسل دادن او جایز نیست .

        دجوب غسل میت نسبت به دیوانه ای که پدر و مادر او یا یکی از آنها مسلمان باشد
        557 - غسل بچه مسلمان اگر چه از زنا باشد، واجب است . و غسل و کفن ودفن کافر و اولاد او جایز نیست . و کسی که از بچگی دیوانه بوده و به حال دیوانگی بالغ شده چنانچه پدر و مادر او یا یکی از آنان مسلمان باشند، باید اورا غسل داد و اگر هیچ کدام آنان مسلمان نباشند، غسل دادن او جایز نیست .

        وجوب غسل میت نسبت به دیوان های که پدر و مادر او یا یکی از آنها مسلمان باشد
        557 - غسل بچه مسلمان اگر چه از زنا باشد، واجب است . و غسل و کفن ودفن کافر و اولاد او جایز نیست . و کسی که از بچگی دیوانه بوده و به حال دیوانگی بالغ شده چنانچه پدر و مادر او یا یکی از آنان مسلمان باشند، باید اورا غسل داد و اگر هیچ کدام آنان مسلمان نباشند، غسل دادن او جایز نیست .

29-روزه ميت
        قضا نداشتن روزه های بیمار یا عذر داری که پیش از تمام شدن رمضان بمیرد
        1702 - اگر به واسطه مرض یا حیض یا نفاس ، روزه رمضان را نگیرد و پیش ازتمام شدن رمضان بمیرد، لازم نیست روزه هایی را که نگرفته ، برای او قضا کنند، اگر چه مستحب است .

30-روزه و مس ميت
        باطل نشدن روزه با مس میت و غسل نکردن
        1644 - کسی که مس میت کرده ، یعنی جایی از بدن خود را به بدن میت رسانده ،می تواند بدون غسل مس میت روزه بگیرد. و اگر در حال روزه هم میت را مس نماید،روزه او باطل نمی شود.

31-زكات ميت
        حکم زکات در گندم و جو و خرما و انگوری که صاحبش بمیرد
        1866 - اگر بعد از آن که زکات گندم و جو و خرما و انگور واجب شد مالک آن بمیرد، باید مقدار زکات را از مال او بدهند ولی اگر پیش از واجب شدن زکات بمیرد، هر یک از ورثه که سهم او به اندازه نصاب است باید زکات سهم خود رابدهد.

        وجوب تقدیم زکات بر سایر قرضهای میت
        1893 - کسی که بدهکار است و مالی هم دارد که زکات آن واجب شده اگر بمیردباید اول تمام زکات را از مالی که زکات آن واجب شده بدهند بعد قرض او را ادانمایند.

        حکم زکات در میراث میتی که زکات بدهکار است
        1894 - کسی که بدهکار است و گندم یا جو یا خرما یا انگور هم دارد اگر بمیرد و پیش از آن که زکات اینها واجب شود ورثه قرض او را از مال دیگر بدهند،هر کدام که سهمشان به 288 من و 45 مثقال کم برسد باید زکات بدهد و اگر پیش از آن که زکات اینها واجب شود قرض او را ندهند چنانچه مال میت فقط به اندازه بدهی او باشد واجب نیست زکات اینها را بدهند و اگر مال میت بیشتراز بدهی او باشد در صورتی که بدهی او بقدری است که اگر بخواهند ادا نمایندباید مقداری از گندم و جو و خرما و انگور را هم به طلبکار بدهند، آنچه را به طلبکار می دهند زکات ندارد و بقیه مال ورثه است و هر کدام آنان که سهمش به اندازه نصاب شود باید زکات آن را بدهد.

        وجوب پرداخت مخارج حج واجب و بدهیها و خمس و زکوة و مظالم از اصل مال میت
        2719 - حجی که بر میت واجب است و بدهکاری و حقوقی را که مثل خمس و زکات و مظالم ، ادا کردن آنها واجب می باشد، باید از اصل مال میت بدهند اگر چه میت برای آنها وصیت نکرده باشد.

        تقدیم خمس و زکوة و بدهی بر نماز و روزه استیجاری در عمل به وصیت
        2723 - اگر وصیت کند که از ثلث او خمس و زکات یا بدهی دیگر او را بدهند،و برای نماز و روزه او اجیر بگیرند، و کار مستحبی هم مثل اطعام به فقرا انجام دهند، باید اول به واجبات ، خواه مالی باشد یا بدنی عمل نمایند، و در بین واجبات ترتیب معتبر نیست ، بلکه اگر وصیت او به ترتیب بوده ، باید اول آن واجبی را که مقدم داشته عمل نمایند، اگر چه بدنی باشد. و همچنین به ترتیب وصیت تا آخر واجبات ، پس اگر ثلث وافی به تمام آن باشد به تمام آن باید عمل شود، وچنانچه ثلث وافی نباشد، باقی مانده اگر تماما یا قسمتی واجب مالی باشد، بایداز اصل ترکه برای آن بردارند، عمل نمایند. و اگر باقی مانده تماما یا قسمتی واجب بدنی باشد، ملغی می گردد. و چنانچه وصیت میت به ترتیب نباشد، باز واجبات مقدم بر مستحبات است ، ولی در این صورت بین واجبات هیچ گونه ترتیب نیست ، بلکه ثلث بر تمام واجبات اعم از مالی و بدنی توزیع می شود، و چنانچه وافی به تمام آن نباشد، در باقی مانده واجب مالی از اصل ترکه برداشته می شود، و باقیمانده واجب بدنی ملغی می گردد، و در هر صورت عمل به مستحبات موقعی واجب است که از ثلث علاوه بر واجبات ، برای آن هم وافی باشد.

32-سدر ميت
        مقدار سدر و کافور لازم برای غسل میت
        551 - سدر و کافور باید به اندازه ای زیاد نباشد که آب را مضاف کند و به اندازه ای هم کم نباشد که نگویند سدر و کافور با آب مخلوط شده است .

        لزوم استعمال هر مقدار سدر و کافور که در دسترس است اگر مقدار لازم موجود نباشد
        552 - اگر سدر و کافور به اندازه ای که لازم است پیدا نشود، بنابر احتیاطواجب باید مقداری که به آن دسترسی دارند، در آب بریزند.

        لزوم غسل دادن میت با آب خالص به جای آب سدر و آب کافور اگر سدر و کافور پیدا نشود
        554 - اگر سدر و کافور یا یکی از اینها پیدا نشود یا استعمال آن جایز نباشد،مثل آن که غصبی باشد، باید بجای هر کدام که ممکن نیست ، میت را با آب خالص غسل بدهند.

33-شرائط نماز ميت
        بطلان نماز میت اگر قبل از غسل و حنوط و کفن کردن یا در بین اینها خوانده شود
        595 - نماز میت باید بعد از غسل و حنوط و کفن کردن او خوانده شود. و اگرپیش از اینها یا در بین اینها بخوانند، اگر چه از روی فراموشی یا ندانستن مسأله باشد، کافی نیست .

        شرط نبودن وضو یا غسل یا تیمم یا پاکی بدن و لباس در نماز میت
        596 - کسی که می خواهد نماز میت بخواند، لازم نیست با وضو یا غسل یا تیمم باشدو بدن و لباسش پاک باشد. و اگر لباس او غصبی هم باشد، اشکال ندارد. اگر چه احتیاط مستحب آن است که تمام چیزهایی را که در نمازهای دیگر لازم است رعایت کند.

        دور ایستادن از میت هنگام نماز خواندن بر او
        599 - نمازگزار باید از میت دور نباشد. ولی کسی که نماز میت را به جماعت می خواند، اگر از میت دور باشد، چنانچه صفها به یکدیگر متصل باشد، اشکال ندارد.

        لزوم اجراء نماز میت بدون حائل بین نماز گزار و میت
        601 - بین میت و نمازگزار باید پرده و دیوار یا چیزی مانند اینهانباشد ولی اگر میت در تابوت و مانند آن باشد، اشکال ندارد.

        لزوم پوشاندن عورت میت در وقت نماز بر او
        602 - در وقت خواندن نماز، باید عورت میت پوشیده باشد و اگر کفن کردن اوممکن نیست ، باید عورتش را اگر چه با تخته و آجر و مانند اینها باشدبپوشانند.

        لزوم ادا تکبیرها و خواندن دعاها از طرف مامومین در نماز میت
        610 - کسی که نماز میت را به جماعت می خواند، باید تکبیرها و دعاهای آن را هم بخواند.

34-شرايط نماز ميت
        احتیاط استحبابی در نماز میت برای تمام چیزهائی که رعایت آنها در نمازهای دیگر لازم است
        596 - کسی که می خواهد نماز میت بخواند، لازم نیست با وضو یا غسل یا تیمم باشدو بدن و لباسش پاک باشد. و اگر لباس او غصبی هم باشد، اشکال ندارد. اگر چه احتیاط مستحب آن است که تمام چیزهایی را که در نمازهای دیگر لازم است رعایت کند.

        پست تر یا بلند تر نبودن مکان نمازگزار نسبت به جای میت
        598 - مکان نمازگزار باید از جای میت پست یا بلندتر نباشد. ولی پستی و بلندی مختصر اشکال ندارد.

        پست تر یا بلند تر نبودن نمازگزار نسبت به جای میت
        598 - مکان نمازگزار باید از جای میت پست یا بلندتر نباشد. ولی پستی و بلندی مختصر اشکال ندارد.

35-طهارت براى نماز ميت
        استحباب طهارت داشتن برای نماز میت
        611 - چند چیز در نماز میت مستحب است : اول : کسی که نماز میت می خواند باوضو یا غسل یا تیمم باشد. و احتیاط مستحب آن است در صورتی تیمم کند که وضوو غسل ممکن نباشد، یا بترسد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند به نماز میت نرسد. دوم : اگر میت مرد است امام جماعت یا کسی که فرادی به او نماز می خواند مقابل وسط قامت او بایستد، و اگر میت زن است مقابل سینه اش بایستد. سوم : پابرهنه نماز بخواند. چهارم : در هر تکبیر دستها را بلند کند. پنجم : فاصله او بامیت به قدری کم باشد که اگر باد لباسش را حرکت دهد به جنازه برسد. ششم : نمازمیت را به جماعت بخواند. هفتم : امام جماعت تکبیر و دعاها را بلند بخواند وکسانی که با او نماز می خوانند، آهسته بخوانند. هشتم : در جماعت اگر چه ماموم یک نفر باشد، عقب امام بایستد. نهم نمازگزار به میت و مؤمنین زیاد دعا کند. دهم :پیش از نماز سه مرتبه بگوید: الصلاه . یازدهم : نماز را در جایی بخوانند که مردم برای نماز میت بیشتر به آنجا می روند. دوازدهم : زن حائض اگر نماز میت را به جماعت می خواند، در صفی تنها بایستد.

36-عورت ميت
        توصیه به برهنه کردن میت برای غسل به استثنا عورت او
        562 - اگر میت و کسی که او را غسل می دهد، هر دو مرد یا هر دو زن باشند، جایز است که غیراز عورت ، جاهای دیگر میت برهنه باشد، و همین طور اگر محرم باشند.

        حرمت نگاه غسال و دیگران به عورت میت
        563 - نگاه کردن به عورت میت حرام است ، و کسی که او را غسل می دهد اگر نگاه کند معصیت کرده ، ولی غسل باطل نمی شود.

        لزوم پوشاندن عورت میت در وقت نماز بر او
        602 - در وقت خواندن نماز، باید عورت میت پوشیده باشد و اگر کفن کردن اوممکن نیست ، باید عورتش را اگر چه با تخته و آجر و مانند اینها باشدبپوشانند.

37-غسل مس ميت
        لزوم غسل مس میت بر فرزندی که بعد از مردن مادر به دنیا می آید
        525 - بچه ای که بعد از مردن مادر به دنیا می آید، وقتی بالغ شد، واجب است غسل مس میت کند.

        لزوم غسل مس میت در صورت تماس با عضو جدا شده میت
        529 - برای مس استخوان و دندانی که از مرده جدا شده باشد و آن را غسل نداده اند، باید غسل کرد، ولی برای مس استخوان و دندانی که از زنده جدا شده وگوشت ندارد، غسل واجب نیست .

        واجب نبودن غسل مس میت در صورت تماس با استخوان و دندانی که از زنده جدا شده
        529 - برای مس استخوان و دندانی که از مرده جدا شده باشد و آن را غسل نداده اند، باید غسل کرد، ولی برای مس استخوان و دندانی که از زنده جدا شده وگوشت ندارد، غسل واجب نیست .

        مشابهت غسل مس میت با غسل جنابت
        530 - غسل مس میت را باید مثل غسل جنابت انجام دهند. ولی کسی که غسل مس میت کرده ، اگر بخواهد نماز بخواند، باید وضو هم بگیرد.

        کافی نبودن غسل مس میت برای نماز و لزوم انضمام وضو
        530 - غسل مس میت را باید مثل غسل جنابت انجام دهند. ولی کسی که غسل مس میت کرده ، اگر بخواهد نماز بخواند، باید وضو هم بگیرد.

        جواز آمیزش قبل از غسل مس میت
        532 - برای کسی که بعداز مس میت غسل نکرده است ، توقف در مسجد و جماع و خواندن سوره هایی که سجده واجب دارد، مانعی ندارد. ولی برای نماز و مانندآن باید غسل کند و وضو بگیرد.

        جواز توقف در مسجد برای کسی که باید غسل مس میت بجا آورد
        532 - برای کسی که بعداز مس میت غسل نکرده است ، توقف در مسجد و جماع و خواندن سوره هایی که سجده واجب دارد، مانعی ندارد. ولی برای نماز و مانندآن باید غسل کند و وضو بگیرد.

        جواز خواندن آیه هائی که سجده واجب دارد برای کسی که باید غسل مس میت بنماید
        532 - برای کسی که بعداز مس میت غسل نکرده است ، توقف در مسجد و جماع و خواندن سوره هایی که سجده واجب دارد، مانعی ندارد. ولی برای نماز و مانندآن باید غسل کند و وضو بگیرد.

38-غسل ميت
        مقدار سدر و کافور لازم برای غسل میت
        551 - سدر و کافور باید به اندازه ای زیاد نباشد که آب را مضاف کند و به اندازه ای هم کم نباشد که نگویند سدر و کافور با آب مخلوط شده است .

        لزوم استعمال هر مقدار سدر و کافور که در دسترس است اگر مقدار لازم موجود نباشد
        552 - اگر سدر و کافور به اندازه ای که لازم است پیدا نشود، بنابر احتیاطواجب باید مقداری که به آن دسترسی دارند، در آب بریزند.

        لزوم استعمال آب خالص بجای آب کافور اگر کسی در احرام عمره قبل از کوتاه کردن مو بمیرد
        553 - کسی که برای حج احرام بسته است ، اگر پیش از تمام کردن سعی بین صفا و مروه بمیرد، نباید او را با آب کافور غسل دهند و به جای آن باید باآب خالص غسلش بدهند، و همچنین اگر در احرام عمره پیش از کوتاه کردن مو،بمیرد.

        لزوم استعمال آب خالص بجای آب کافور اگر کسی قبل از تمام کردن سعی بین صفا و مروه بمیرد
        553 - کسی که برای حج احرام بسته است ، اگر پیش از تمام کردن سعی بین صفا و مروه بمیرد، نباید او را با آب کافور غسل دهند و به جای آن باید باآب خالص غسلش بدهند، و همچنین اگر در احرام عمره پیش از کوتاه کردن مو،بمیرد.

        لزوم غسل دادن میت با آب خالص به جای آب سدر و آب کافور اگر سدر و کافور پیدا نشود
        554 - اگر سدر و کافور یا یکی از اینها پیدا نشود یا استعمال آن جایز نباشد،مثل آن که غصبی باشد، باید بجای هر کدام که ممکن نیست ، میت را با آب خالص غسل بدهند.

        جایز نبودن غسل میت برای دیوانه ای که هیچیک از والدینش مسلمان نیست
        557 - غسل بچه مسلمان اگر چه از زنا باشد، واجب است . و غسل و کفن ودفن کافر و اولاد او جایز نیست . و کسی که از بچگی دیوانه بوده و به حال دیوانگی بالغ شده چنانچه پدر و مادر او یا یکی از آنان مسلمان باشند، باید اورا غسل داد و اگر هیچ کدام آنان مسلمان نباشند، غسل دادن او جایز نیست .

        جایز نبودن غسل و کفن و دفن کافر و اولاد او
        557 - غسل بچه مسلمان اگر چه از زنا باشد، واجب است . و غسل و کفن ودفن کافر و اولاد او جایز نیست . و کسی که از بچگی دیوانه بوده و به حال دیوانگی بالغ شده چنانچه پدر و مادر او یا یکی از آنان مسلمان باشند، باید اورا غسل داد و اگر هیچ کدام آنان مسلمان نباشند، غسل دادن او جایز نیست .

        وجوب غسل میت نسبت به بچه مسلمان اگرچه نامشروع باشد
        557 - غسل بچه مسلمان اگر چه از زنا باشد، واجب است . و غسل و کفن ودفن کافر و اولاد او جایز نیست . و کسی که از بچگی دیوانه بوده و به حال دیوانگی بالغ شده چنانچه پدر و مادر او یا یکی از آنان مسلمان باشند، باید اورا غسل داد و اگر هیچ کدام آنان مسلمان نباشند، غسل دادن او جایز نیست .

        وجوب غسل میت نسبت به دیوانه ای که پدر و مادر او یا یکی از آنها مسلمان باشد
        557 - غسل بچه مسلمان اگر چه از زنا باشد، واجب است . و غسل و کفن ودفن کافر و اولاد او جایز نیست . و کسی که از بچگی دیوانه بوده و به حال دیوانگی بالغ شده چنانچه پدر و مادر او یا یکی از آنان مسلمان باشند، باید اورا غسل داد و اگر هیچ کدام آنان مسلمان نباشند، غسل دادن او جایز نیست .

        وجوب غسل میت برای بچه سقط شده ای که چهار ماهش تمام باشد
        558 - بچه سقط شده را اگر چهار ماه یا بیشتر دارد، باید غسل بدهند، و اگر چهارماه ندارد، باید در پارچه ای بپیچند و بدون غسل دفن کنند.

        توصیه به برهنه کردن میت برای غسل به استثنا عورت او
        562 - اگر میت و کسی که او را غسل می دهد، هر دو مرد یا هر دو زن باشند، جایز است که غیراز عورت ، جاهای دیگر میت برهنه باشد، و همین طور اگر محرم باشند.

        فضیلت آبکشی تمام بدن میت قبل از غسل
        564 - اگر جایی از بدن میت نجس باشد، باید پیش از آنکه آنجا را غسل بدهند، آب بکشند. و احتیاط مستحب آن است که تمام بدن میت ، پیش از شروع به غسل پاک باشد.

        لزوم آبکشی جائی از بدن میت که نجس است قبل از غسل
        564 - اگر جایی از بدن میت نجس باشد، باید پیش از آنکه آنجا را غسل بدهند، آب بکشند. و احتیاط مستحب آن است که تمام بدن میت ، پیش از شروع به غسل پاک باشد.

        لزوم اجرای غسل میت به نحو ترتیبی مگر آنکه مقدور نباشد
        565 - غسل میت مثل غسل جنابت است و احتیاط واجب آن است که تا غسل ترتیبی ممکن است ، میت را غسل ارتماسی ندهند. و احتیاط مستحب آن است که درغسل ترتیبی هر یک از سه قسمت بدن را در آب فرو نبرند بلکه آب را روی آن بریزند.

        مشابهت غسل میت با غسل جنابت
        565 - غسل میت مثل غسل جنابت است و احتیاط واجب آن است که تا غسل ترتیبی ممکن است ، میت را غسل ارتماسی ندهند. و احتیاط مستحب آن است که درغسل ترتیبی هر یک از سه قسمت بدن را در آب فرو نبرند بلکه آب را روی آن بریزند.

        حرام بودن اجرت برای غسل میت و باطل بودن غسل در صورت اخذ اجرت
        567 - جایز نیست که برای غسل دادن میت مزد بگیرند، ولی مزد گرفتن برای کارهای مقدماتی غسل حرام نیست .

        کیفیت تیمم دادن میت اگر آب پیدا نشود
        569 - کسی که میت را تیمم می دهد، می تواند در صورت امکان دست میت را به زمین بزند و به صورت و پشت دستهایش بکشد. و اگر به این صورت ممکن باشد، لازم نیست به دست زنده هم او را تیمم داد، اگر چه احتیاط استحبابی جمع است .

        لزوم شکافتن قبر اگر غسل یا کفن میت درست انجام نشده باشد
        643 - شکافتن قبر در چند مورد حرام نیست : اول : آنکه میت در زمین غصبی دفن شده باشد و مالک زمین راضی نشود که در آنجا بماند

39-غسل دهنده ميت
        شرائط کسی که میت را غسل می دهد
        555 - کسی که میت را غسل می دهد باید مسلمان دوازده امامی و عاقل باشدو مسایل غسل را هم بداند، و بنابر احتیاط واجب بالغ باشد.

        باطل بودن غسل میت در صورتی که مرد زن را و زن مرد را غسل دهد
        559 - اگر مرد زن را، و زن مرد را غسل بدهد، باطل است . ولی زن می تواندشوهر خود را غسل دهد و شوهر هم می تواند زن خود را غسل دهد، اگر چه احتیاطمستحب آن است که زن شوهر خود، و شوهر زن خود را غسل ندهد.

        جواز اجرای غسل میت زن توسط همسر او
        559 - اگر مرد زن را، و زن مرد را غسل بدهد، باطل است . ولی زن می تواندشوهر خود را غسل دهد و شوهر هم می تواند زن خود را غسل دهد، اگر چه احتیاطمستحب آن است که زن شوهر خود، و شوهر زن خود را غسل ندهد.

        جواز اجرای غسل میت مرد توسط همسر او
        559 - اگر مرد زن را، و زن مرد را غسل بدهد، باطل است . ولی زن می تواندشوهر خود را غسل دهد و شوهر هم می تواند زن خود را غسل دهد، اگر چه احتیاطمستحب آن است که زن شوهر خود، و شوهر زن خود را غسل ندهد.

        جواز اجرای غسل میت پسر بچه سه ساله توسط زن
        560 - مرد می تواند دختر بچه ای را که سن او از سه سال بیشتر نیست ، غسل دهد. زن هم می تواند پسر بچه ای را که سه سال بیشتر ندارد، غسل دهد.

        جواز اجرای غسل میت دختر بچه سه ساله توسط مرد
        560 - مرد می تواند دختر بچه ای را که سن او از سه سال بیشتر نیست ، غسل دهد. زن هم می تواند پسر بچه ای را که سه سال بیشتر ندارد، غسل دهد.

        جواز اجرای غسل مس میت مرد توسط زنانی که با او محرمند در صورتیکه مرد پیدا نشود
        561 - اگر برای غسل دادن میتی که مرد است مرد پیدا نشود، زنانی که با او نسبت دارند و محرمند مثل مادر و خواهر و عمه و خاله ، یا به واسطه شیرخوردن با اومحرم شده اند، می توانند غسلش بدهند. و نیز اگر برای غسل میت زن ، زن دیگری نباشد، مردهایی که با او نسبت دارند و محرمند، یا به واسطه شیرخوردن با اومحرم شده اند، می توانند از زیر لباس او را غسل دهند.

        جواز اجرای غسل میت زن توسط مردانی که با او محرمند در صورتی که زن پیدا نشود
        561 - اگر برای غسل دادن میتی که مرد است مرد پیدا نشود، زنانی که با او نسبت دارند و محرمند مثل مادر و خواهر و عمه و خاله ، یا به واسطه شیرخوردن با اومحرم شده اند، می توانند غسلش بدهند. و نیز اگر برای غسل میت زن ، زن دیگری نباشد، مردهایی که با او نسبت دارند و محرمند، یا به واسطه شیرخوردن با اومحرم شده اند، می توانند از زیر لباس او را غسل دهند.

        جواز اجرای غسل میت مرد توسط زنانی که با او محرمند در صورتی که مرد پیدا نشود
        561 - اگر برای غسل دادن میتی که مرد است مرد پیدا نشود، زنانی که با او نسبت دارند و محرمند مثل مادر و خواهر و عمه و خاله ، یا به واسطه شیرخوردن با اومحرم شده اند، می توانند غسلش بدهند. و نیز اگر برای غسل میت زن ، زن دیگری نباشد، مردهایی که با او نسبت دارند و محرمند، یا به واسطه شیرخوردن با اومحرم شده اند، می توانند از زیر لباس او را غسل دهند.

40-فطره ميت
        عدم وجوب زکات فطره بر میتی که پیش از شب عید فطر بمیرد
        2013 - اگر کسی بعد از غروب شب عید فطر بمیرد باید فطره او و عیالاتش رااز مال او بدهند، ولی اگر پیش از غروب بمیرد واجب نیست فطره او عیالاتش رااز مال او بدهند.

        وجوب زکات فطره از مال میتی که در شب عید فطر بمیرد
        2013 - اگر کسی بعد از غروب شب عید فطر بمیرد باید فطره او و عیالاتش رااز مال او بدهند، ولی اگر پیش از غروب بمیرد واجب نیست فطره او عیالاتش رااز مال او بدهند.

41-قبله در نماز ميت
        وجوب رو به قبله بودن کسیکه نماز میت می خواند
        597 - کسی که به میت نماز می خواند، باید رو به قبله باشد و نیز واجب است میت را مقابل او به پشت بخوابانند، به طوری که سر او به طرف راست نمازگزار وپای او بطرف چپ نمازگزار باشد.

42-قرآن براى ميت
        استحباب قرآن خواندن برای میت
        633 - مستحب است انسان در مرگ خویشان مخصوصا در مرگ فرزند صبر کند و هروقت میت را یاد می کند "انا لله و انا الیه راجعون " بگوید. و برای میت قرآن بخواند، و سر قبر پدر و مادر از خداوند حاجت بخواهد و قبر را محکم بسازد که زود خراب نشود.

        استحباب قران خواندن برای میت
        633 - مستحب است انسان در مرگ خویشان مخصوصا در مرگ فرزند صبر کند و هروقت میت را یاد می کند "انا لله و انا الیه راجعون " بگوید. و برای میت قرآن بخواند، و سر قبر پدر و مادر از خداوند حاجت بخواهد و قبر را محکم بسازد که زود خراب نشود.

43-قضا از طرف ميت
        لازم نبودن رعایت ترتیب در قضای نمازهای میت
        1543 - لازم نیست قضای نمازهای میت به ترتیب خوانده شود، اگر چه بدانندکه میت ترتیب نمازهای خود را می دانسته .

44-قضاى نماز ميت
        لزوم اجتهاد یا تقلید صحیح برای اجیر
        1535 - کسی که برای نماز قضای میت اجیر شده باید یا مجتهد باشد یا مسایل نماز را از روی تقلید صحیح ، بداند.

45-كافور ميت
        لزوم غسل دادن میت با آب خالص به جای آب صدر و آب کافور اگر سدر و کافور پیدا نشود
        544 - اگر انسان یقین کند که دیگری مشغول کارهای میت شده ، واجب نیست به کارهای میت اقدام کند. ولی اگر شک یا گمان دارد، باید اقدام نماید.

        مقدار سدر و کافور لازم برای غسل میت
        551 - سدر و کافور باید به اندازه ای زیاد نباشد که آب را مضاف کند و به اندازه ای هم کم نباشد که نگویند سدر و کافور با آب مخلوط شده است .

        لزوم استعمال هر مقدار سدر و کافور که در دسترس است اگر مقدار لازم موجود نباشد
        552 - اگر سدر و کافور به اندازه ای که لازم است پیدا نشود، بنابر احتیاطواجب باید مقداری که به آن دسترسی دارند، در آب بریزند.

        لزوم استعمال آب خالص بجای آب کافور اگر کسی در احرام عمره قبل از کوتاه کردن مو بمیرد
        553 - کسی که برای حج احرام بسته است ، اگر پیش از تمام کردن سعی بین صفا و مروه بمیرد، نباید او را با آب کافور غسل دهند و به جای آن باید باآب خالص غسلش بدهند، و همچنین اگر در احرام عمره پیش از کوتاه کردن مو،بمیرد.

        لزوم استعمال آب خالص بجای اّب کافور اگر کسی قبل از تمام کردن سعی بین صفا و مروه بمیرد
        553 - کسی که برای حج احرام بسته است ، اگر پیش از تمام کردن سعی بین صفا و مروه بمیرد، نباید او را با آب کافور غسل دهند و به جای آن باید باآب خالص غسلش بدهند، و همچنین اگر در احرام عمره پیش از کوتاه کردن مو،بمیرد.

        لزوم غسل دادن میت با آب خالص به جای آب سدر و آب کافور اگر سدر و کافور پیدا نشود
        554 - اگر سدر و کافور یا یکی از اینها پیدا نشود یا استعمال آن جایز نباشد،مثل آن که غصبی باشد، باید بجای هر کدام که ممکن نیست ، میت را با آب خالص غسل بدهند.

46-كفن ميت
        وجوب کفائی غسل و کفن و نماز و دفن مسلمان اگرچه شیعه نباشد
        542 - غسل و کفن و نماز و دفن مسلمان دوازده امامی ، بر هر مکلفی واجب است . و اگر بعضی انجام دهند، از دیگران ساقط می شود. و چنانچه هیچ کس انجام ندهدهمه معصیت کرده اند. و بنابر احتیاط واجب حکم مسلمانی هم که دوازده امامی نیست ،همین طور است .

        لزوم اعاده غسل یا کفن یا نماز یا دفن میت اگر کسی بداند درست انجام نداده اند
        545 - اگر کسی بداند غسل یا کفن یا نماز یا دفن میت را باطل انجام داده اند،باید دوباره انجام دهد. ولی اگر گمان دارد که باطل بوده یا شک دارد که درست بوده یا نه ، لازم نیست اقدام نماید.

        لزوم اجازه از ولی میت برای غسل و کفن و نماز و دفن او
        546 - برای غسل و کفن و نماز و دفن میت ، باید از ولی او اجازه بگیرند.

        لزوم شکافتن قبر اگر غسل یا کفن میت درست انجام نشده باشد
        643 - شکافتن قبر در چند مورد حرام نیست : اول : آنکه میت در زمین غصبی دفن شده باشد و مالک زمین راضی نشود که در آنجا بماند

47-كيفيت نماز ميت
        لزوم ایستادن و قصد قربت و تعیین میت به هنگام نماز بر او
        603 - نماز میت را باید ایستاده و با قصد قربت بخواند. و در موقع نیت ، میت را معین کند، مثلا نیت کند نماز می خوانم بر این میت قربة الی الله .

        جواز نشسته نماز خواندن بر میت اگر کسیکه بتواند ایستاده بخواند نباشد
        604 - اگر کسی نباشد که بتواند نماز میت را ایستاده بخواند، می شود نشسته بر اونماز خواند.

        کیفیت خواندن نماز میت و تکبیرهای پنجگانه آن
        608 - نماز میت پنج تکبیر دارد و اگر نماز گزار پنج تکبیر به این ترتیب بگویدکافی است : بعد از نیت و گفتن تکبیر اول بگوید: "اشهد ان لا اله الا الله و ان محمدا رسول الله ". و بعد از تکبیر دوم بگوید: "اللهم صل علی محمد و آل محمد". وبعد از تکبیر سوم بگوید: "اللهم اغفر للمؤمنین و المؤمنات ". و بعد از تکبیرچهارم اگر میت مرد است بگوید: "اللهم اغفر لهذا المیت " و اگر زن است بگوید:"اللهم اغفر لهذه المیت " و بعد تکبیر پنجم را بگوید. و بهتر است بعد از تکبیراول بگوید: "اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له و اشهد ان محمدا عبده ورسوله ارسله بالحق بشیرا و نذیرا بین یدی الساعة". و بعد از تکبیر دوم بگوید:"اللهم صل علی محمد و آل محمد و بارک علی محمد و آل محمد و ارحم محمدا و آل محمدکافضل ما صلیت و بارکت و ترحمت علی ابراهیم و آل ابراهیم انک حمید مجید و صل علی جمیع الانبیاء و المرسلین و الشهداء و الصدیقین و جمیع عباد الله الصالحین ". و بعد از تکبیر سوم بگوید: "اللهم اغفر للمؤمنین و المؤمنات والمسلمین و المسلمات الاحیاء منهم و الاموات تابع بیننا و بینهم بالخیرات انک مجیب الدعوات انک علی کل شی ء قدیر". و بعد از تکبیر چهارم اگر میت مرداست بگوید: "اللهم ان هذا عبدک و ابن عبدک و ابن امتک نزل بک و انت خیرمنزول به اللهم انا لا نعلم منه الا خیرا و انت اعلم به منا اللهم ان کان محسنافزد فی احسانه و ان کان مسیئا فتجاوز عنه و اغفر له اللهم اجعله عندک فی اعلی علیین و اخلف علی اهله فی الغابرین و ارحمه برحمتک یا ارحم الراحمین ". وبعد تکبیر پنجم را بگوید. ولی اگر میت زن است بعد از تکبیر چهارم بگوید: "اللهم ان هذه امتک و ابنة عبدک و ابنة امتک نزلت بک و انت خیر منزول به اللهم انا لانعلم منها الا خیرا و انت اعلم بها منا اللهم ان کانت محسنة فزد فی احسانها و ان کانت مسیئة فتجاوز عنها و اغفر لها اللهم اجعلها عندک فی اعلی علیین و اخلف علی اهلها فی الغابرین و ارحمها برحمتک یا ارحم الراحمین ".

        لزوم پی در پی بودن تکبیرها و دعاها در نماز میت
        609 - باید تکبیرها و دعاها را طوری پشت سر هم بخواند که نماز از صورت خودخارج نشود.

48-گريه بر ميت
        لزوم بلند نکردن صدا در گریه بر میت
        637 - احتیاط واجب آن است که در گریه بر میت ، صدا را خیلی بلند نکنند.

49-مال ميت
        لزوم صرف مال میت در کفن و دفن و بدهی او هر چند چیزی از آن باقی نماند
        2280 - اگر مال میت بیشتر از خرج واجب کفن و دفن و بدهی او نباشد باید مالش را به همین مصرفها برسانند و به وارث او چیزی نمی رسد.

        وجوب پرداخت مخارج حج واجب و بدهیها و خمس و زکوة و مظالم از اصل مال میت
        2719 - حجی که بر میت واجب است و بدهکاری و حقوقی را که مثل خمس و زکات و مظالم ، ادا کردن آنها واجب می باشد، باید از اصل مال میت بدهند اگر چه میت برای آنها وصیت نکرده باشد.

50-ماموم در نماز ميت
        لزوم ادا تکبیرها و خواندن دعاها از طرف مامومین در نماز میت
        610 - کسی که نماز میت را به جماعت می خواند، باید تکبیرها و دعاهای آن را هم بخواند.

        استحباب ایستادن در پشت امام جماعت در نماز میت
        611 - چند چیز در نماز میت مستحب است : اول : کسی که نماز میت می خواند باوضو یا غسل یا تیمم باشد. و احتیاط مستحب آن است در صورتی تیمم کند که وضوو غسل ممکن نباشد، یا بترسد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند به نماز میت نرسد. دوم : اگر میت مرد است امام جماعت یا کسی که فرادی به او نماز می خواند مقابل وسط قامت او بایستد، و اگر میت زن است مقابل سینه اش بایستد. سوم : پابرهنه نماز بخواند. چهارم : در هر تکبیر دستها را بلند کند. پنجم : فاصله او بامیت به قدری کم باشد که اگر باد لباسش را حرکت دهد به جنازه برسد. ششم : نمازمیت را به جماعت بخواند. هفتم : امام جماعت تکبیر و دعاها را بلند بخواند وکسانی که با او نماز می خوانند، آهسته بخوانند. هشتم : در جماعت اگر چه ماموم یک نفر باشد، عقب امام بایستد. نهم نمازگزار به میت و مؤمنین زیاد دعا کند. دهم :پیش از نماز سه مرتبه بگوید: الصلاه . یازدهم : نماز را در جایی بخوانند که مردم برای نماز میت بیشتر به آنجا می روند. دوازدهم : زن حائض اگر نماز میت را به جماعت می خواند، در صفی تنها بایستد.

        استحباب بلند خواندن امام جماعت و آهسته خواندن مامومین در نماز میت
        611 - چند چیز در نماز میت مستحب است : اول : کسی که نماز میت می خواند باوضو یا غسل یا تیمم باشد. و احتیاط مستحب آن است در صورتی تیمم کند که وضوو غسل ممکن نباشد، یا بترسد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند به نماز میت نرسد. دوم : اگر میت مرد است امام جماعت یا کسی که فرادی به او نماز می خواند مقابل وسط قامت او بایستد، و اگر میت زن است مقابل سینه اش بایستد. سوم : پابرهنه نماز بخواند. چهارم : در هر تکبیر دستها را بلند کند. پنجم : فاصله او بامیت به قدری کم باشد که اگر باد لباسش را حرکت دهد به جنازه برسد. ششم : نمازمیت را به جماعت بخواند. هفتم : امام جماعت تکبیر و دعاها را بلند بخواند وکسانی که با او نماز می خوانند، آهسته بخوانند. هشتم : در جماعت اگر چه ماموم یک نفر باشد، عقب امام بایستد. نهم نمازگزار به میت و مؤمنین زیاد دعا کند. دهم :پیش از نماز سه مرتبه بگوید: الصلاه . یازدهم : نماز را در جایی بخوانند که مردم برای نماز میت بیشتر به آنجا می روند. دوازدهم : زن حائض اگر نماز میت را به جماعت می خواند، در صفی تنها بایستد.

51-مخارج ميت
        لزوم صرف مال میت در کفن و دفن و بدهی او هرچند چیزی از آن باقی نماند
        2280 - اگر مال میت بیشتر از خرج واجب کفن و دفن و بدهی او نباشد باید مالش را به همین مصرفها برسانند و به وارث او چیزی نمی رسد.

52-مظالم ميت
        وجوب پرداخت مخارج حج واجب و بدهیها و خمس و زکوه و مظالم از اصل مال میت
        2719 - حجی که بر میت واجب است و بدهکاری و حقوقی را که مثل خمس و زکات و مظالم ، ادا کردن آنها واجب می باشد، باید از اصل مال میت بدهند اگر چه میت برای آنها وصیت نکرده باشد.

53-معطركردن ميت
        فضیلت خوشبو نکردن میت با مشک و عنبر و عود و عطرهای دیگر
        590 - مکروه است میت را با مشک و عنبر و عود و عطرهای دیگر خوشبو کنند،یا برای حنوط اینها را با کافور مخلوط نمایند.

        فضیلت مخلوط نکردن کافور با مشک و عنبر و عود و عطرهای دیگر
        590 - مکروه است میت را با مشک و عنبر و عود و عطرهای دیگر خوشبو کنند،یا برای حنوط اینها را با کافور مخلوط نمایند.

54-مكان نماز ميت
        استحباب برگزار شدن نماز میت در جائی که مردم بیشتر حاضر می شوند
        611 - چند چیز در نماز میت مستحب است : اول : کسی که نماز میت می خواند باوضو یا غسل یا تیمم باشد. و احتیاط مستحب آن است در صورتی تیمم کند که وضوو غسل ممکن نباشد، یا بترسد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند به نماز میت نرسد. دوم : اگر میت مرد است امام جماعت یا کسی که فرادی به او نماز می خواند مقابل وسط قامت او بایستد، و اگر میت زن است مقابل سینه اش بایستد. سوم : پابرهنه نماز بخواند. چهارم : در هر تکبیر دستها را بلند کند. پنجم : فاصله او بامیت به قدری کم باشد که اگر باد لباسش را حرکت دهد به جنازه برسد. ششم : نمازمیت را به جماعت بخواند. هفتم : امام جماعت تکبیر و دعاها را بلند بخواند وکسانی که با او نماز می خوانند، آهسته بخوانند. هشتم : در جماعت اگر چه ماموم یک نفر باشد، عقب امام بایستد. نهم نمازگزار به میت و مؤمنین زیاد دعا کند. دهم :پیش از نماز سه مرتبه بگوید: الصلاه . یازدهم : نماز را در جایی بخوانند که مردم برای نماز میت بیشتر به آنجا می روند. دوازدهم : زن حائض اگر نماز میت را به جماعت می خواند، در صفی تنها بایستد.

55-ملك ميت
        بطلان نماز در ملک میتی که ورثه صغیر یا دیوانه یا غائب داشته باشد
        877 - اگر میت قرض نداشته باشد، ولی بعضی از ورثه او صغیر یا دیوانه یا غایب باشند، تصرف در ملک او حرام ، و نماز در آن باطل است . ولی تصرفات جزئی که برای برداشتن میت معمول است ، اشکال ندارد.

56-موى ميت
        وجوب دفن مو و ناخن و دندان میت که از او جدا شده باشد
        624 - چیزی که از میت جدا می شود، اگر چه مو و ناخن و دندانش باشد، بایدبا او دفن شود. و اگر موجب نبش شود، احتیاط آن است که جدا دفن شود. ودفن ناخن و دندانی که در حال زندگی از انسان جدا می شود، مستحب است .

57-ميت بچه
        وجوب غسل میت برای بچه سقط شده ای که چهار ماهش تمام باشد
        558 - بچه سقط شده را اگر چهار ماه یا بیشتر دارد، باید غسل بدهند، و اگر چهارماه ندارد، باید در پارچه ای بپیچند و بدون غسل دفن کنند.

        جواز اجرای غسل میت پسر بچه سه ساله توسط زن
        560 - مرد می تواند دختر بچه ای را که سن او از سه سال بیشتر نیست ، غسل دهد. زن هم می تواند پسر بچه ای را که سه سال بیشتر ندارد، غسل دهد.

        جواز اجرای غسل میت دختر بچه سه ساله توسط مرد
        560 - مرد می تواند دختر بچه ای را که سن او از سه سال بیشتر نیست ، غسل دهد. زن هم می تواند پسر بچه ای را که سه سال بیشتر ندارد، غسل دهد.

58-ميت بدهكار
        بطلان نماز در ملک میتی که به مردم بدهکار است
        876 - تصرف در ملک میتی که به مردم بدهکار است حرام ، و نماز در آن باطل است . ولی تصرفات جزئی که برای برداشتن میت معمول است ، اشکال ندارد. و نیز اگر بدهکاری او کمتر از مالش باشد و ورثه هم تصمیم داشته باشند که بدهی را بدهند، تصرفی که غیر فروختن و از بین بردن مال باشد، اشکال ندارد.

        حرمت تصرف در ملک میتی که به مردم بدهکار است
        876 - تصرف در ملک میتی که به مردم بدهکار است حرام ، و نماز در آن باطل است . ولی تصرفات جزئی که برای برداشتن میت معمول است ، اشکال ندارد. و نیز اگر بدهکاری او کمتر از مالش باشد و ورثه هم تصمیم داشته باشند که بدهی را بدهند، تصرفی که غیر فروختن و از بین بردن مال باشد، اشکال ندارد.

59-ميت حامله
        کیفیت در قبر خواباندن زن کافره که بچه در شکم او مرده باشد و بچه محکوم به اسلام باشد
        619 - اگر زن کافره بمیرد و بچه در شکم او مرده باشد، چنانچه پدر بچه مسلمان باشد، باید زن را در قبر به پهلوی چپ پشت به قبله بخوابانند که روی بچه به طرف قبله باشد. بلکه اگر هنوز روح هم به بدن او داخل نشده باشد، بنابراحتیاط واجب باید به همین دستور عمل کنند.

60-ميت در قبر
        لزوم خواباندن میت در قبر به پهلوی راست بطوریکه جلو بدن او رو به قبله باشد
        615 - میت را باید در قبر به پهلوی راست طوری بخوابانند که جلوی بدن او رو به قبله باشد.

        کیفیت در قبر خواباندن زن کافره که بچه در شکم او مرده باشد و بچه محکوم به اسلام باشد
        619 - اگر زن کافره بمیرد و بچه در شکم او مرده باشد، چنانچه پدر بچه مسلمان باشد، باید زن را در قبر به پهلوی چپ پشت به قبله بخوابانند که روی بچه به طرف قبله باشد. بلکه اگر هنوز روح هم به بدن او داخل نشده باشد، بنابراحتیاط واجب باید به همین دستور عمل کنند.

        استحباب باز کردن گره های کفن و قرار دادن صورت میت بر خاک
        628 - خوب است به امید آنکه مطلوب پروردگار باشد قبر را به اندازه قدانسان متوسط گود کنند ومیت را در نزدیکترین قبرستان دفن نمایند مگر آنکه قبرستان دورتر از جهتی بهتر باشد مثل آنکه مردمان خوب در آنجا دفن شده باشند یا مردم برای فاتحه اهل قبور بیشتر به آنجا می روند و نیز جنازه را در چند ذرعی قبرزمین بگذارند و تا سه مرتبه کم کم نزدیک ببرند و در هر مرتبه زمین بگذارند وبردارند و در نوبت چهارم وارد قبر کنند و اگر میت مرد است در دفعه سوم طوری زمین بگذارند که سر او طرف پایین قبر باشد و در دفعه چهارم از طرف سر واردقبر نمایند و اگر زن است در دفعه سوم طرف قبله قبر بگذارند و به پهنا وارد قبرکنند و در موقع وارد کردن پارچه ای روی قبر بگیرند و نیز جنازه را به آرامی ازتابوت بگیرند و وارد قبر کنند و دعاهایی که دستور داده شده پیش از دفن و موقع دفن بخوانند و بعد از آنکه میت را در لحد گذاشتند گره های کفن را باز کنند وصورت میت را روی خاک بگذارند و بالشی از خاک زیر سر او بسازند و پشت میت خشت خام یا کلوخی بگذارند که میت به پشت برنگردد و پیش از آنکه لحد رابپوشانند دست راست را به شانه راست میت بزنند و دست چپ را به قوت بر شانه چپ میت بگذارند و دهان را نزد یک گوش او ببرند و به شدت حرکت دهند و سه مرتبه بگویند : "اسمع افهم یا فلان بن فلان ". و بجای فلان ، اسم میت و پدرش رابگویند. مثلا اگر اسم او محمد و اسم پدرش علی است ، سه مرتبه بگویند: "اسمع افهم یا محمد بن علی ". پس از آن بگویند: "هل انت علی العهد الذی فارقتنا علیه من شهادة ان لا اله الا الله وحده لا شریک له و ان محمدا صلی الله علیه و آله عبده ورسوله و سید النبیین و خاتم المرسلین و ان علیا امیر المؤمنین و سید الوصیین وامام افترض الله طاعته علی العالمین و ان الحسن و الحسین و علی بن الحسین و محمدبن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمدو الحسن بن علی و القائم الحجة المهدی صلوات الله علیهم ائمه المؤمنین و حجج الله علی الخلق اجمعین و ائمتک ائمة هدی بک ابرار یا فلان بن فلان " و بجای فلان بن فلان اسم میت و پدرش را بگوید. و بعد بگوید: "اذا اتاک الملکان المقربان رسولین من عند الله تبارک و تعالی و سئلاک عن ربک و عن نبیک و عن دینک و عن کتابک و عن قبلتک و عن ائمتک فلا تخف و لا تحزن و قل فی جوابهما الله ربی ومحمد صلی الله علیه و آله نبیی و الاسلام دینی و القرآن کتابی و الکعبة قبلتی وامیر المؤمنین علی بن ابی طالب امامی و الحسن بن علی المجتبی امامی و الحسین بن علی الشهید بکربلا امامی و علی زین العابدین امامی و محمد الباقر امامی و جعفرالصادق امامی و موسی الکاظم امامی و علی الرضا امامی و محمد الجواد امامی و علی الهادی امامی و الحسن العسکری امامی و الحجة المنتظر امامی هؤلاء صلوات الله علیهم اجمعین ائمتی و سادتی و قادتی وشفعائی بهم اتولی و من اعدائهم اتبرءفی الدنیا و الاخره ثم اعلم یا فلان بن فلان " بجای فلان بن فلان اسم میت و پدرش رابگوید. بعد بگوید: "ان الله تبارک و تعالی نعم الرب و ان محمد صلی الله علیه وآله نعم الرسول و ان علی بن ابی طالب و اولاده المعصومین الائمة الاثنی عشر نعم الائمة و ان ما جاء به محمد صلی الله علیه و آله حق و ان الموت حق و سؤال منکر ونکیر فی القبر حق و البعث حق و النشور حق و الصراط حق و المیزان حق و تطایرالکتب حق و ان الجنة حق و النار حق و ان الساعة آتیة لا ریب فیها و ان الله یبعث من فی القبور" پس بگوید: "افهمت یا فلان " و بجای فلان اسم میت را بگوید.پس از آن بگوید: "ثبتک الله بالقول الثابت و هداک الله الی صراط مستقیم عرف الله بینک و بین اولیائک فی مستقر من رحمته " پس بگوید: "اللهم جاف الارض عن جنبیه واصعد بروحه الیک و لقه منک برهانا اللهم عفوک عفوک ".

        استحباب درست کردن بالشی از خاک زیر سر میت
        628 - خوب است به امید آنکه مطلوب پروردگار باشد قبر را به اندازه قدانسان متوسط گود کنند ومیت را در نزدیکترین قبرستان دفن نمایند مگر آنکه قبرستان دورتر از جهتی بهتر باشد مثل آنکه مردمان خوب در آنجا دفن شده باشند یا مردم برای فاتحه اهل قبور بیشتر به آنجا می روند و نیز جنازه را در چند ذرعی قبرزمین بگذارند و تا سه مرتبه کم کم نزدیک ببرند و در هر مرتبه زمین بگذارند وبردارند و در نوبت چهارم وارد قبر کنند و اگر میت مرد است در دفعه سوم طوری زمین بگذارند که سر او طرف پایین قبر باشد و در دفعه چهارم از طرف سر واردقبر نمایند و اگر زن است در دفعه سوم طرف قبله قبر بگذارند و به پهنا وارد قبرکنند و در موقع وارد کردن پارچه ای روی قبر بگیرند و نیز جنازه را به آرامی ازتابوت بگیرند و وارد قبر کنند و دعاهایی که دستور داده شده پیش از دفن و موقع دفن بخوانند و بعد از آنکه میت را در لحد گذاشتند گره های کفن را باز کنند وصورت میت را روی خاک بگذارند و بالشی از خاک زیر سر او بسازند و پشت میت خشت خام یا کلوخی بگذارند که میت به پشت برنگردد و پیش از آنکه لحد رابپوشانند دست راست را به شانه راست میت بزنند و دست چپ را به قوت بر شانه چپ میت بگذارند و دهان را نزد یک گوش او ببرند و به شدت حرکت دهند و سه مرتبه بگویند : "اسمع افهم یا فلان بن فلان ". و بجای فلان ، اسم میت و پدرش رابگویند. مثلا اگر اسم او محمد و اسم پدرش علی است ، سه مرتبه بگویند: "اسمع افهم یا محمد بن علی ". پس از آن بگویند: "هل انت علی العهد الذی فارقتنا علیه من شهادة ان لا اله الا الله وحده لا شریک له و ان محمدا صلی الله علیه و آله عبده ورسوله و سید النبیین و خاتم المرسلین و ان علیا امیر المؤمنین و سید الوصیین وامام افترض الله طاعته علی العالمین و ان الحسن و الحسین و علی بن الحسین و محمدبن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمدو الحسن بن علی و القائم الحجة المهدی صلوات الله علیهم ائمه المؤمنین و حجج الله علی الخلق اجمعین و ائمتک ائمة هدی بک ابرار یا فلان بن فلان " و بجای فلان بن فلان اسم میت و پدرش را بگوید. و بعد بگوید: "اذا اتاک الملکان المقربان رسولین من عند الله تبارک و تعالی و سئلاک عن ربک و عن نبیک و عن دینک و عن کتابک و عن قبلتک و عن ائمتک فلا تخف و لا تحزن و قل فی جوابهما الله ربی ومحمد صلی الله علیه و آله نبیی و الاسلام دینی و القرآن کتابی و الکعبة قبلتی وامیر المؤمنین علی بن ابی طالب امامی و الحسن بن علی المجتبی امامی و الحسین بن علی الشهید بکربلا امامی و علی زین العابدین امامی و محمد الباقر امامی و جعفرالصادق امامی و موسی الکاظم امامی و علی الرضا امامی و محمد الجواد امامی و علی الهادی امامی و الحسن العسکری امامی و الحجة المنتظر امامی هؤلاء صلوات الله علیهم اجمعین ائمتی و سادتی و قادتی وشفعائی بهم اتولی و من اعدائهم اتبرءفی الدنیا و الاخره ثم اعلم یا فلان بن فلان " بجای فلان بن فلان اسم میت و پدرش رابگوید. بعد بگوید: "ان الله تبارک و تعالی نعم الرب و ان محمد صلی الله علیه وآله نعم الرسول و ان علی بن ابی طالب و اولاده المعصومین الائمة الاثنی عشر نعم الائمة و ان ما جاء به محمد صلی الله علیه و آله حق و ان الموت حق و سؤال منکر ونکیر فی القبر حق و البعث حق و النشور حق و الصراط حق و المیزان حق و تطایرالکتب حق و ان الجنة حق و النار حق و ان الساعة آتیة لا ریب فیها و ان الله یبعث من فی القبور" پس بگوید: "افهمت یا فلان " و بجای فلان اسم میت را بگوید.پس از آن بگوید: "ثبتک الله بالقول الثابت و هداک الله الی صراط مستقیم عرف الله بینک و بین اولیائک فی مستقر من رحمته " پس بگوید: "اللهم جاف الارض عن جنبیه واصعد بروحه الیک و لقه منک برهانا اللهم عفوک عفوک ".

        استحباب قرار دادن خشت خام یا کلوخی در پشت میت در قبر
        628 - خوب است به امید آنکه مطلوب پروردگار باشد قبر را به اندازه قدانسان متوسط گود کنند ومیت را در نزدیکترین قبرستان دفن نمایند مگر آنکه قبرستان دورتر از جهتی بهتر باشد مثل آنکه مردمان خوب در آنجا دفن شده باشند یا مردم برای فاتحه اهل قبور بیشتر به آنجا می روند و نیز جنازه را در چند ذرعی قبرزمین بگذارند و تا سه مرتبه کم کم نزدیک ببرند و در هر مرتبه زمین بگذارند وبردارند و در نوبت چهارم وارد قبر کنند و اگر میت مرد است در دفعه سوم طوری زمین بگذارند که سر او طرف پایین قبر باشد و در دفعه چهارم از طرف سر واردقبر نمایند و اگر زن است در دفعه سوم طرف قبله قبر بگذارند و به پهنا وارد قبرکنند و در موقع وارد کردن پارچه ای روی قبر بگیرند و نیز جنازه را به آرامی ازتابوت بگیرند و وارد قبر کنند و دعاهایی که دستور داده شده پیش از دفن و موقع دفن بخوانند و بعد از آنکه میت را در لحد گذاشتند گره های کفن را باز کنند وصورت میت را روی خاک بگذارند و بالشی از خاک زیر سر او بسازند و پشت میت خشت خام یا کلوخی بگذارند که میت به پشت برنگردد و پیش از آنکه لحد رابپوشانند دست راست را به شانه راست میت بزنند و دست چپ را به قوت بر شانه چپ میت بگذارند و دهان را نزد یک گوش او ببرند و به شدت حرکت دهند و سه مرتبه بگویند : "اسمع افهم یا فلان بن فلان ". و بجای فلان ، اسم میت و پدرش رابگویند. مثلا اگر اسم او محمد و اسم پدرش علی است ، سه مرتبه بگویند: "اسمع افهم یا محمد بن علی ". پس از آن بگویند: "هل انت علی العهد الذی فارقتنا علیه من شهادة ان لا اله الا الله وحده لا شریک له و ان محمدا صلی الله علیه و آله عبده ورسوله و سید النبیین و خاتم المرسلین و ان علیا امیر المؤمنین و سید الوصیین وامام افترض الله طاعته علی العالمین و ان الحسن و الحسین و علی بن الحسین و محمدبن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمدو الحسن بن علی و القائم الحجة المهدی صلوات الله علیهم ائمه المؤمنین و حجج الله علی الخلق اجمعین و ائمتک ائمة هدی بک ابرار یا فلان بن فلان " و بجای فلان بن فلان اسم میت و پدرش را بگوید. و بعد بگوید: "اذا اتاک الملکان المقربان رسولین من عند الله تبارک و تعالی و سئلاک عن ربک و عن نبیک و عن دینک و عن کتابک و عن قبلتک و عن ائمتک فلا تخف و لا تحزن و قل فی جوابهما الله ربی ومحمد صلی الله علیه و آله نبیی و الاسلام دینی و القرآن کتابی و الکعبة قبلتی وامیر المؤمنین علی بن ابی طالب امامی و الحسن بن علی المجتبی امامی و الحسین بن علی الشهید بکربلا امامی و علی زین العابدین امامی و محمد الباقر امامی و جعفرالصادق امامی و موسی الکاظم امامی و علی الرضا امامی و محمد الجواد امامی و علی الهادی امامی و الحسن العسکری امامی و الحجة المنتظر امامی هؤلاء صلوات الله علیهم اجمعین ائمتی و سادتی و قادتی وشفعائی بهم اتولی و من اعدائهم اتبرءفی الدنیا و الاخره ثم اعلم یا فلان بن فلان " بجای فلان بن فلان اسم میت و پدرش رابگوید. بعد بگوید: "ان الله تبارک و تعالی نعم الرب و ان محمد صلی الله علیه وآله نعم الرسول و ان علی بن ابی طالب و اولاده المعصومین الائمة الاثنی عشر نعم الائمة و ان ما جاء به محمد صلی الله علیه و آله حق و ان الموت حق و سؤال منکر ونکیر فی القبر حق و البعث حق و النشور حق و الصراط حق و المیزان حق و تطایرالکتب حق و ان الجنة حق و النار حق و ان الساعة آتیة لا ریب فیها و ان الله یبعث من فی القبور" پس بگوید: "افهمت یا فلان " و بجای فلان اسم میت را بگوید.پس از آن بگوید: "ثبتک الله بالقول الثابت و هداک الله الی صراط مستقیم عرف الله بینک و بین اولیائک فی مستقر من رحمته " پس بگوید: "اللهم جاف الارض عن جنبیه واصعد بروحه الیک و لقه منک برهانا اللهم عفوک عفوک ".

        اسحباب درست کردن بالشی از خاک زیر سر میت
        628 - خوب است به امید آنکه مطلوب پروردگار باشد قبر را به اندازه قدانسان متوسط گود کنند ومیت را در نزدیکترین قبرستان دفن نمایند مگر آنکه قبرستان دورتر از جهتی بهتر باشد مثل آنکه مردمان خوب در آنجا دفن شده باشند یا مردم برای فاتحه اهل قبور بیشتر به آنجا می روند و نیز جنازه را در چند ذرعی قبرزمین بگذارند و تا سه مرتبه کم کم نزدیک ببرند و در هر مرتبه زمین بگذارند وبردارند و در نوبت چهارم وارد قبر کنند و اگر میت مرد است در دفعه سوم طوری زمین بگذارند که سر او طرف پایین قبر باشد و در دفعه چهارم از طرف سر واردقبر نمایند و اگر زن است در دفعه سوم طرف قبله قبر بگذارند و به پهنا وارد قبرکنند و در موقع وارد کردن پارچه ای روی قبر بگیرند و نیز جنازه را به آرامی ازتابوت بگیرند و وارد قبر کنند و دعاهایی که دستور داده شده پیش از دفن و موقع دفن بخوانند و بعد از آنکه میت را در لحد گذاشتند گره های کفن را باز کنند وصورت میت را روی خاک بگذارند و بالشی از خاک زیر سر او بسازند و پشت میت خشت خام یا کلوخی بگذارند که میت به پشت برنگردد و پیش از آنکه لحد رابپوشانند دست راست را به شانه راست میت بزنند و دست چپ را به قوت بر شانه چپ میت بگذارند و دهان را نزد یک گوش او ببرند و به شدت حرکت دهند و سه مرتبه بگویند : "اسمع افهم یا فلان بن فلان ". و بجای فلان ، اسم میت و پدرش رابگویند. مثلا اگر اسم او محمد و اسم پدرش علی است ، سه مرتبه بگویند: "اسمع افهم یا محمد بن علی ". پس از آن بگویند: "هل انت علی العهد الذی فارقتنا علیه من شهادة ان لا اله الا الله وحده لا شریک له و ان محمدا صلی الله علیه و آله عبده ورسوله و سید النبیین و خاتم المرسلین و ان علیا امیر المؤمنین و سید الوصیین وامام افترض الله طاعته علی العالمین و ان الحسن و الحسین و علی بن الحسین و محمدبن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمدو الحسن بن علی و القائم الحجة المهدی صلوات الله علیهم ائمه المؤمنین و حجج الله علی الخلق اجمعین و ائمتک ائمة هدی بک ابرار یا فلان بن فلان " و بجای فلان بن فلان اسم میت و پدرش را بگوید. و بعد بگوید: "اذا اتاک الملکان المقربان رسولین من عند الله تبارک و تعالی و سئلاک عن ربک و عن نبیک و عن دینک و عن کتابک و عن قبلتک و عن ائمتک فلا تخف و لا تحزن و قل فی جوابهما الله ربی ومحمد صلی الله علیه و آله نبیی و الاسلام دینی و القرآن کتابی و الکعبة قبلتی وامیر المؤمنین علی بن ابی طالب امامی و الحسن بن علی المجتبی امامی و الحسین بن علی الشهید بکربلا امامی و علی زین العابدین امامی و محمد الباقر امامی و جعفرالصادق امامی و موسی الکاظم امامی و علی الرضا امامی و محمد الجواد امامی و علی الهادی امامی و الحسن العسکری امامی و الحجة المنتظر امامی هؤلاء صلوات الله علیهم اجمعین ائمتی و سادتی و قادتی وشفعائی بهم اتولی و من اعدائهم اتبرءفی الدنیا و الاخره ثم اعلم یا فلان بن فلان " بجای فلان بن فلان اسم میت و پدرش رابگوید. بعد بگوید: "ان الله تبارک و تعالی نعم الرب و ان محمد صلی الله علیه وآله نعم الرسول و ان علی بن ابی طالب و اولاده المعصومین الائمة الاثنی عشر نعم الائمة و ان ما جاء به محمد صلی الله علیه و آله حق و ان الموت حق و سؤال منکر ونکیر فی القبر حق و البعث حق و النشور حق و الصراط حق و المیزان حق و تطایرالکتب حق و ان الجنة حق و النار حق و ان الساعة آتیة لا ریب فیها و ان الله یبعث من فی القبور" پس بگوید: "افهمت یا فلان " و بجای فلان اسم میت را بگوید.پس از آن بگوید: "ثبتک الله بالقول الثابت و هداک الله الی صراط مستقیم عرف الله بینک و بین اولیائک فی مستقر من رحمته " پس بگوید: "اللهم جاف الارض عن جنبیه واصعد بروحه الیک و لقه منک برهانا اللهم عفوک عفوک ".

61-ميت زن
        ولایت شوهر بر زن و بعد از او مردانیکه از زن ارث می برند
        547 - ولی زن که در غسل و کفن و دفن او دخالت می کند شوهر اوست ، و بعد ازاو، مردهایی که از میت ارث می برند مقدم بر زنهای ایشانند، و هر کدام که درارث بردن مقدم هستند در این امر نیز مقدمند.

        جواز اجرای غسل میت زن توسط همسر او
        559 - اگر مرد زن را، و زن مرد را غسل بدهد، باطل است . ولی زن می تواندشوهر خود را غسل دهد و شوهر هم می تواند زن خود را غسل دهد، اگر چه احتیاطمستحب آن است که زن شوهر خود، و شوهر زن خود را غسل ندهد.

        جواز اجرای غسل میت زن توسط مردانی که با او محرمند در صورتی که زن پیدا شود
        561 - اگر برای غسل دادن میتی که مرد است مرد پیدا نشود، زنانی که با او نسبت دارند و محرمند مثل مادر و خواهر و عمه و خاله ، یا به واسطه شیرخوردن با اومحرم شده اند، می توانند غسلش بدهند. و نیز اگر برای غسل میت زن ، زن دیگری نباشد، مردهایی که با او نسبت دارند و محرمند، یا به واسطه شیرخوردن با اومحرم شده اند، می توانند از زیر لباس او را غسل دهند.

        استحباب ایستادن امام جماعت در مقابل سینه میت اگر میت زن باشد
        611 - چند چیز در نماز میت مستحب است : اول : کسی که نماز میت می خواند باوضو یا غسل یا تیمم باشد. و احتیاط مستحب آن است در صورتی تیمم کند که وضوو غسل ممکن نباشد، یا بترسد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند به نماز میت نرسد. دوم : اگر میت مرد است امام جماعت یا کسی که فرادی به او نماز می خواند مقابل وسط قامت او بایستد، و اگر میت زن است مقابل سینه اش بایستد. سوم : پابرهنه نماز بخواند. چهارم : در هر تکبیر دستها را بلند کند. پنجم : فاصله او بامیت به قدری کم باشد که اگر باد لباسش را حرکت دهد به جنازه برسد. ششم : نمازمیت را به جماعت بخواند. هفتم : امام جماعت تکبیر و دعاها را بلند بخواند وکسانی که با او نماز می خوانند، آهسته بخوانند. هشتم : در جماعت اگر چه ماموم یک نفر باشد، عقب امام بایستد. نهم نمازگزار به میت و مؤمنین زیاد دعا کند. دهم :پیش از نماز سه مرتبه بگوید: الصلاه . یازدهم : نماز را در جایی بخوانند که مردم برای نماز میت بیشتر به آنجا می روند. دوازدهم : زن حائض اگر نماز میت را به جماعت می خواند، در صفی تنها بایستد.

62-ميت كافره
        کیفیت در قبر خواباندن زن کافره که بچه در شکم او مرده باشد و بچه محکوم به اسلام باشد
        619 - اگر زن کافره بمیرد و بچه در شکم او مرده باشد، چنانچه پدر بچه مسلمان باشد، باید زن را در قبر به پهلوی چپ پشت به قبله بخوابانند که روی بچه به طرف قبله باشد. بلکه اگر هنوز روح هم به بدن او داخل نشده باشد، بنابراحتیاط واجب باید به همین دستور عمل کنند.

63-ميت مرد
        جواز اجرای غسل میت مرد توسط همسر او
        559 - اگر مرد زن را، و زن مرد را غسل بدهد، باطل است . ولی زن می تواندشوهر خود را غسل دهد و شوهر هم می تواند زن خود را غسل دهد، اگر چه احتیاطمستحب آن است که زن شوهر خود، و شوهر زن خود را غسل ندهد.

        جواز اجرای غسل میت مرد توسط زنانی که با او محرمند در صورتیکه مرد پیدا نشود
        561 - اگر برای غسل دادن میتی که مرد است مرد پیدا نشود، زنانی که با او نسبت دارند و محرمند مثل مادر و خواهر و عمه و خاله ، یا به واسطه شیرخوردن با اومحرم شده اند، می توانند غسلش بدهند. و نیز اگر برای غسل میت زن ، زن دیگری نباشد، مردهایی که با او نسبت دارند و محرمند، یا به واسطه شیرخوردن با اومحرم شده اند، می توانند از زیر لباس او را غسل دهند.

        استحباب ایستادن امام جماعت در مقابل وسط قامت میت اگر مرد است
        611 - چند چیز در نماز میت مستحب است : اول : کسی که نماز میت می خواند باوضو یا غسل یا تیمم باشد. و احتیاط مستحب آن است در صورتی تیمم کند که وضوو غسل ممکن نباشد، یا بترسد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند به نماز میت نرسد. دوم : اگر میت مرد است امام جماعت یا کسی که فرادی به او نماز می خواند مقابل وسط قامت او بایستد، و اگر میت زن است مقابل سینه اش بایستد. سوم : پابرهنه نماز بخواند. چهارم : در هر تکبیر دستها را بلند کند. پنجم : فاصله او بامیت به قدری کم باشد که اگر باد لباسش را حرکت دهد به جنازه برسد. ششم : نمازمیت را به جماعت بخواند. هفتم : امام جماعت تکبیر و دعاها را بلند بخواند وکسانی که با او نماز می خوانند، آهسته بخوانند. هشتم : در جماعت اگر چه ماموم یک نفر باشد، عقب امام بایستد. نهم نمازگزار به میت و مؤمنین زیاد دعا کند. دهم :پیش از نماز سه مرتبه بگوید: الصلاه . یازدهم : نماز را در جایی بخوانند که مردم برای نماز میت بیشتر به آنجا می روند. دوازدهم : زن حائض اگر نماز میت را به جماعت می خواند، در صفی تنها بایستد.

64-ميت مسلمان
        وجوب نماز خنواندن بر میت مسلمان اگر چه بچه باشد
        594 - نمازخواندن بر میت مسلمان ، اگر چه بچه باشد، واجب است . ولی باید پدر و مادر آن بچه یا یکی از آنان مسلمان باشند و شش سال بچه تمام شده باشد.

65-ناخن ميت
        وجوب دفن مو و ناخن و دندان میت که از او جدا شده باشد
        624 - چیزی که از میت جدا می شود، اگر چه مو و ناخن و دندانش باشد، بایدبا او دفن شود. و اگر موجب نبش شود، احتیاط آن است که جدا دفن شود. ودفن ناخن و دندانی که در حال زندگی از انسان جدا می شود، مستحب است .

66-نگاه به ميت
        حرمت نگاه غسال و دیگران به عورت میت
        563 - نگاه کردن به عورت میت حرام است ، و کسی که او را غسل می دهد اگر نگاه کند معصیت کرده ، ولی غسل باطل نمی شود.

67-نماز باطل بر ميت
        لزوم قضا عبادتی که به گمان حیض بودن ترک کرده است
        480 - زنی که عادت وقتیه و عددیه دارد اگر در وقت عادت یا دو سه روزجلوتر یا دو سه روز عقب تر خون ببیند، به طوری که بگویند حیض را جلو یا عقب انداخته اگر چه آن خون ، نشانه های حیض را نداشته باشد، باید به احکامی که برای زن حائض گفته شد عمل کند. و چنانچه بعد بفهمد حیض نبوده مثل اینکه پیش از سه روز پاک شود، باید عبادتهایی را که بجا نیاورده قضا نماید.

        وجوب نماز خواندن بر قبر میت اگر بدون نماز دفن شده باشد یا نماز خوانده شده باطل باشد
        607 - اگر میت را عمدا یا از روی فراموشی یا به جهت عذری بدون نماز دفن کنند،یا بعد از دفن معلوم شود، نمازی که بر او خوانده شده باطل بوده است ، تا وقتی جسد او از هم نپاشیده ، واجب است با شرطهایی که برای نماز میت گفته شد به قبرش نماز بخوانند.

68-نماز بر ميت
        وجوب کفائی غسل و کفن و نماز و دفن مسلمان اگر چه شیعه نباشد
        542 - غسل و کفن و نماز و دفن مسلمان دوازده امامی ، بر هر مکلفی واجب است . و اگر بعضی انجام دهند، از دیگران ساقط می شود. و چنانچه هیچ کس انجام ندهدهمه معصیت کرده اند. و بنابر احتیاط واجب حکم مسلمانی هم که دوازده امامی نیست ،همین طور است .

        لزوم اعاده غسل یا کفن یا نماز یا دفن میت اگر کسی بداند درست انجام نداده اند
        545 - اگر کسی بداند غسل یا کفن یا نماز یا دفن میت را باطل انجام داده اند،باید دوباره انجام دهد. ولی اگر گمان دارد که باطل بوده یا شک دارد که درست بوده یا نه ، لازم نیست اقدام نماید.

        لزوم اجازه از ولی میت برای غسل و کفن و نماز و دفن او
        546 - برای غسل و کفن و نماز و دفن میت ، باید از ولی او اجازه بگیرند.

69-نماز براى ميت
        لازم نبودن رعایت ترتیب در قضا نماز برای میت
        1379 - اگر برای میتی می خواهند نماز قضا بدهند، و می دانند آن میت ترتیب قضا شدن را می دانسته باز لازم نیست طوری قضا را بجا بیاورند که ترتیب حاصل شود.

        عدم لزوم به ترتیب بجا آوردن نمازهای قضای میت در صورتیکه بدانند میت ترتیب قضا شدن را نمی دانسته
        1381 - اگر بدانند که میت ترتیب قضا شدن را نمی دانسته یا ندانند که می دانسته ، لازم نیست به ترتیب برای او قضا بجا بیاورند.

        عدم لزوم معین کردن وقت مرتب برای چند نفر اجیر که می خواهند برای میتی نماز بخوانند که ترتیب قضا شدن را نمی دانسته
        1382 - در مسأله پیش اگر بخواهند چند نفر را برای به جا آوردن نماز میت اجیر کنند لازم نیست وقت معین کنند و می توانند همه با هم شروع به قضا کنند.

70-نماز ميت
        جایز نبودن نماز میت و هر عبادتی که نیازمند طهارت نباشد برای حائض
        450 - چند چیز بر حائض حرام است : اول : عبادتهایی که مانند نماز باید با وضویا غسل یا تیمم بجا آورده شود، ولی بجا آوردن عبادتهایی که وضو و غسل و تیمم برای آنها لازم نیست ، مانند نماز میت ، مانعی ندارد. دوم : تمام چیزهایی که بر جنب حرام است و در احکام جنابت گفته شد. سوم : جماع کردن در فرج ، که هم برای مردحرام است و هم برای زن ، اگر چه به مقدار ختنه گاه داخل شود و منی هم بیرون نیاید، بلکه احتیاط واجب آن است که مقدار کمتر از ختنه گاه را هم داخل نکند. ودر دبر زن حائض وطی کردن ، کراهت شدیده دارد.

        وجوب نماز خواندن بر بچه ای که 6 سالش تمام بوده و یکی از والدینش مسلمان باشند
        594 - نمازخواندن بر میت مسلمان ، اگر چه بچه باشد، واجب است . ولی باید پدر و مادر آن بچه یا یکی از آنان مسلمان باشند و شش سال بچه تمام شده باشد.

        وجوب نماز خواندن بر میت مسلمان اگر چه بچه باشد
        594 - نمازخواندن بر میت مسلمان ، اگر چه بچه باشد، واجب است . ولی باید پدر و مادر آن بچه یا یکی از آنان مسلمان باشند و شش سال بچه تمام شده باشد.

        جهت خوابانیدن میت برای خواندن نماز بر او
        597 - کسی که به میت نماز می خواند، باید رو به قبله باشد و نیز واجب است میت را مقابل او به پشت بخوابانند، به طوری که سر او به طرف راست نمازگزار وپای او بطرف چپ نمازگزار باشد.

71-نماز ميت در مسجد
        کراهت نماز میت در مساجد به استثنا مسجدالحرام
        612 - خواندن نماز میت در مساجد مکروه است ولی در مسجد الحرام مکروه نیست .

72-نيت غسل ميت
        لزوم تجدید نیت هنگام غسل دوم و سوم
        556 - کسی که میت را غسل می دهد، باید قصد قربت داشته باشد، یعنی غسل را برای انجام فرمان خداوند عالم بجا آورد. و اگر به همین نیت تا آخر غسل سوم باقی باشد، کافی است و تجدید لازم نیست .

        لزوم غسل دادن میت با قصد قربت
        556 - کسی که میت را غسل می دهد، باید قصد قربت داشته باشد، یعنی غسل را برای انجام فرمان خداوند عالم بجا آورد. و اگر به همین نیت تا آخر غسل سوم باقی باشد، کافی است و تجدید لازم نیست .

73-هتك ميت
        لزوم شکافتن قبر و انتقال میت اگر در جائی دفن شده باشد که بی احترامی به اوست
        643 - شکافتن قبر در چند مورد حرام نیست : اول : آنکه میت در زمین غصبی دفن شده باشد و مالک زمین راضی نشود که در آنجا بماند

74-وصى ميت
        جواز انجام کارهای میت از سوی کسیکه می گوید ولی یا وصی میت است
        548 - اگر کسی بگوید من وصی یا ولی میتم یا ولی میت به من اجازه داده که غسل و کفن و دفن میت را انجام دهم ، چنانچه دیگری نمی گوید من ولی یا وصی میتم یا ولی میت به من اجازه داده است ، انجام کارهای میت با اوست .

        لزوم مشارکت ولی میت با کسیکه میت برای انجام کارهای خود معین نموده است
        549 - اگر میت برای غسل و کفن و دفن و نماز خود غیر از ولی ، کس دیگری را معین کند، احتیاط واجب آن است که ولی و آن کس هر دو اجازه بدهند، و لازم نیست کسی که میت ، او را برای انجام این کارها معین کرده ، این وصیت را قبول کند ولی اگر قبول کرد، باید به آن عمل نماید.

75-وصيت براى نماز ميت
        لزوم اقدام کسی که میت وصیت کرده است بر او نماز بخواند با اجازه از ولی
        605 - اگر میت وصیت کرده باشد که شخص معینی بر او نماز بخواند، احتیاطواجب آن است که آن شخص از ولی میت اجازه بگیرد و بر ولی هم بنابر احتیاطواجب ، واجب است که اجازه بدهد.

        وجوب اجازه دادن ولی میت به کسیکه میت برای نماز خواندن معین کرده است
        605 - اگر میت وصیت کرده باشد که شخص معینی بر او نماز بخواند، احتیاطواجب آن است که آن شخص از ولی میت اجازه بگیرد و بر ولی هم بنابر احتیاطواجب ، واجب است که اجازه بدهد.

76-ولى ميت
        لزوم اجازه از ولی میت برای غسل و کفن و نماز و دفن او
        546 - برای غسل و کفن و نماز و دفن میت ، باید از ولی او اجازه بگیرند.

        ولایت شوهر بر زن و بعد از او مردانیکه از زن ارث می برند
        547 - ولی زن که در غسل و کفن و دفن او دخالت می کند شوهر اوست ، و بعد ازاو، مردهایی که از میت ارث می برند مقدم بر زنهای ایشانند، و هر کدام که درارث بردن مقدم هستند در این امر نیز مقدمند.

        جواز انجام کارهای میت از سوی کسی که می گوید از طرف ولی میت اجازه دارد
        548 - اگر کسی بگوید من وصی یا ولی میتم یا ولی میت به من اجازه داده که غسل و کفن و دفن میت را انجام دهم ، چنانچه دیگری نمی گوید من ولی یا وصی میتم یا ولی میت به من اجازه داده است ، انجام کارهای میت با اوست .

        جواز انجام کارهای میت از سوی کسیکه می گوید ولی یا وصی میت است
        548 - اگر کسی بگوید من وصی یا ولی میتم یا ولی میت به من اجازه داده که غسل و کفن و دفن میت را انجام دهم ، چنانچه دیگری نمی گوید من ولی یا وصی میتم یا ولی میت به من اجازه داده است ، انجام کارهای میت با اوست .

        لزوم مشارکت ولی میت با کسی که میت برای انجام کارهای خود معین نموده است
        549 - اگر میت برای غسل و کفن و دفن و نماز خود غیر از ولی ، کس دیگری را معین کند، احتیاط واجب آن است که ولی و آن کس هر دو اجازه بدهند، و لازم نیست کسی که میت ، او را برای انجام این کارها معین کرده ، این وصیت را قبول کند ولی اگر قبول کرد، باید به آن عمل نماید.

        وجوب اجازه دادن ولی میت به کسیکه میت برای نماز خواندن معین کرده است
        605 - اگر میت وصیت کرده باشد که شخص معینی بر او نماز بخواند، احتیاطواجب آن است که آن شخص از ولی میت اجازه بگیرد و بر ولی هم بنابر احتیاطواجب ، واجب است که اجازه بدهد.

        استحباب تلقین دعاهای وارده توسط ولی میت بعد از مراسم دفن
        631 - پس از رفتن کسانی که تشییع جنازه کرده اند، مستحب است ولی میت یا کسی که از طرف ولی اجازه دارد، دعاهایی را که دستور داده شده به میت تلقین کند.

77-ياد ميت
        استحباب گفتن انا لله و انا الیه راجعون هنگام یاد میت
        633 - مستحب است انسان در مرگ خویشان مخصوصا در مرگ فرزند صبر کند و هروقت میت را یاد می کند "انا لله و انا الیه راجعون " بگوید. و برای میت قرآن بخواند، و سر قبر پدر و مادر از خداوند حاجت بخواهد و قبر را محکم بسازد که زود خراب نشود.